Aριστεία: το μαλακό υπογάστριο της ελληνικής ακαδημαϊκής κοινότητας

Μοιραστειτε το

Tο πρόταγμα της «αριστείας» είναι ίσως το πιο αγαπημένο σενάριο διαφόρων φιλόδοξων μεταρρυθμιστών/σωτήρων του ελληνικού ακαδημαϊκού χώρου και ειδικά αυτών που έχουν τη βάση τους εκτός της χώρας. Η γενική ιδέα είναι απλή και εύπεπτη: αφήστε μας να σας οδηγήσουμε να αντιγράψετε την Αμερική, την Αγγλία, τη Γαλλία ή έστω τη Γερμανία – άσχετα αν οι παραπάνω χώρες έχουν πολύ διαφορετικές έως και αντιδιαμετρικές αντιλήψεις για την έννοια της αριστείας.

Η σιωπηρή υπόθεση πίσω από την παραπάνω γενική ιδέα είναι ότι αρκεί η ανάδειξη της επιστημονικής αριστείας για να λυθούν αυτόματα και όλα τα υπόλοιπα χρονίζοντα προβλήματα του ακαδημαϊκού μας χώρου, όπως για παράδειγμα η έλλειψη υποδομών, η υποχρηματοδότηση, η σύνδεση έρευνας και πραγματικής οικονομίας κτλ. Για παράδειγμα, θέματα όπως η φοιτητική στέγη ή η υπαρξιακή/επαγγελματική ανασφάλεια των νέων της χώρας, που αντί για χρώμα και ζωή γεμίζουν τους πανεπιστημιακούς χώρους με μαυρίλα και μολότοφ, θα αντιμετωπιστούν με την προκήρυξη ακόμη περισσότερων ερευνητικών προγραμμάτων.

Η παραπάνω αντίληψη έχει ως συνέπεια τον στιγματισμό της αριστείας ως το μαλακό υπογάστριο της ελληνικής ακαδημαϊκής κοινότητας. Αυτό κάνει αρκετούς συναδέλφους να υποκύπτουν συχνά στον πειρασμό των εύκολων «λακτισμάτων στην αριστεία», παρόλο που η σχετική δημόσια συζήτηση έχει μάλλον αρχίζει να κουράζει. Εύλογα αναρωτιέται η πλειονότητα των Ελλήνων ακαδημαϊκών ποιο είναι το νόημα να παρουσιαστεί «άλλη μια πρόταση ενίσχυσης της αριστείας» στην Ελλάδα, ιδιαίτερα όταν αυτή δεν συνδυάζεται με κάποιο πλαίσιο ευρύτερης αναβάθμισης του ακαδημαϊκού μας χώρου. Αν μη τι άλλο, τέτοιες προτάσεις κινδυνεύουν να αναγνωστούν ως «άλλη μια προσπάθεια δημιουργίας κέντρου εξουσίας και διαχείρισης της ερευνητικής χρηματοδότησης» στη χώρα.

O παραπάνω σχολιασμός δεν συνεπάγεται προσχώρηση σε ιδεοληπτικές αντιλήψεις που ανατριχιάζουν και μόνο στο άκουσμα της λέξης αριστεία. Δεν νομίζω να υπάρχουν ερευνητικά ενεργοί συνάδελφοι σε ελληνικά ΑΕΙ ή ερευνητικά ιδρύματα που να μη βλέπουν θετικά κάθε σοβαρή πρόταση που στοχεύει στην ενίσχυση της υψηλού επιπέδου εγχώριας ερευνητικής δραστηριότητας.

Μάλιστα, τις τελευταίες δεκαετίες έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση, από την ίδρυση της ΓΓΕΤ το 1985 μέχρι και τη δημιουργία του ΕΛΙΔΕΚ πιο πρόσφατα. Ιδιαίτερη αναφορά θα πρέπει να γίνει στο ΕΛΙΔΕΚ το οποίο, παρά τις ατέλειές του, αποτέλεσε σημαντική τομή στην ερευνητική κοινότητα της χώρας, διαμορφώνοντας ένα αρκετά σύγχρονο και λειτουργικό θεσμικό πλαίσιο.

Η ελληνική ακαδημαϊκή κοινότητα είναι πλέον αρκετά ώριμη για να κατανοήσει ότι μια βιώσιμη και αποτελεσματική προσπάθεια ενίσχυσης της αριστείας πρέπει καταρχήν να έχει αναδυθεί μέσα από την ίδια τη χώρα. Τα ακαδημαϊκά ιδρύματα της Ελλάδας διαθέτουν ήδη εκατοντάδες επιστήμονες υψηλότατου επιπέδου οι οποίοι σε συνδυασμό με το ΕΛΙΔΕΚ συνθέτουν μια στέρεη βάση εκκίνησης.

Για να είναι ουσιαστική όμως μια τέτοια προσπάθεια θα πρέπει να ενταχθεί μέσα σε ένα γενικότερο σχέδιο αναβάθμισης του ελληνικού ακαδημαϊκού χώρου. Είναι στο χέρι της ελληνικής πολιτείας να δείξει έμπρακτη εμπιστοσύνη και στήριξη στο εγχώριο ακαδημαϊκό δυναμικό, αναθέτοντάς του τον σχεδιασμό και την υλοποίηση μιας τέτοιας προσπάθειας. Σε αυτή τη βάση, την πραγματικά αναζωογονητική για τον διαχρονικά ξενόφιλο ελληνικό ακαδημαϊκό χώρο, η συνεπικουρία εξαίρετων Ελλήνων και μη επιστημόνων του εξωτερικού θα είναι και σημαντική και ευπρόσδεκτη.

* Καθηγητής Θεωρητικής Φυσικής, διευθυντής Σπουδαστηρίου Θεωρητικής Φυσικής ΑΠΘ

Πηγή
Author:

spot_img
spot_img
spot_img
spot_img

Σχετικα Αρθρα

Η δική μου αποτίμηση των χθεσινών εκλογών

Οι σχεδόν 215.000 πολίτες που συμμετείχαμε χτες στις εκλογές...

Μας ξαγρυπνά το όνειρο

Η ζωή μας είναι γεμάτη από όνειρα, όνειρα που...

Συλλήψεις υπουργών στον Νίγηρα, εκκενώνουν Γάλλοι και Ιταλοί

Ραγδαίες εξελίξεις μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα στον Νίγηρα, που...

Απίστευτη αναλγησία από την μνημονιακότερη Κυβέρνηση …

Τους τελευταίους μήνες αυτή η υποταγμένη, μνημονιακότερη  κυβέρνηση των...