Το κυβερνητικό σχέδιο εκκαθάρισης των εκκρεμών συντάξεων είναι καταδικασμένο σε παταγώδη αποτυχία: χαρακτηρίζεται από μυωπική μονομέρεια και στηρίζεται σε παιδαριώδεις παραδοχές, που σε κάποιες περιπτώσεις άπτονται ακόμη και των ορίων της αφέλειας.
Σύμφωνα με τις ρυθμίσεις των άρθρων 103-107 και 111 του Ν. 4764/2020 (ΦΕΚ Α 256/23.12.2020) προβλέπεται η εφαρμογή ειδικών έκτακτων μέτρων για την εκκαθάριση των τρομακτικού αποθέματος των αιτήσεων συνταξιοδοτικών παροχών που εκκρεμούν. Σημειώνεται ότι ένας αριθμός των εκκρεμοτήτων αυτών χρονολογείται από 5ετίας.
Είχε προηγηθεί του νόμου δήλωση του πρωθυπουργού στην κοινοβουλευτική ομάδα του κυβερνώντος κόμματος, ότι πληρώνει πολιτικό κόστος λόγω της καθυστέρησης στην έκδοση των συντάξεων και ότι ζήτησε εισηγήσεις αρμοδίως για την άμεση επίλυση του προβλήματος.
Συνεπώς οι ρυθμίσεις του Ν. 4764/2020 αποτελούν το προϊόν των εισηγήσεων αυτών (που προφανώς έγιναν αποδεκτές από τον πρωθυπουργό) και συνιστούν το σχετικό κυβερνητικό σχέδιο.
Ασφαλώς ανακύπτει το ερώτημα αν οι ρυθμίσεις του Ν. 4764/2020 είναι εκείνες που πράγματι χρειάζονται για την επιτυχή προώθηση του θέματος της εκκαθάρισης των εκκρεμοτήτων (αλλά και της αποφυγής συσσώρευσης νέων εκκρεμοτήτων λόγω της συνεχιζόμενης υποβολής νέων αιτήσεων συνταξιοδότησης).
Από την επισκόπηση των ρυθμίσεων των ως άνω διατάξεων προκύπτει σαφέστατα ότι το κυβερνητικό αυτό σχέδιο στηρίζεται αποκλειστικώς στην προσπάθεια ενίσχυσης του προσωπικού που απασχολείται στην έκδοση των παροχών, χωρίς να αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της προηγούμενης επισήμανσης της πλειονότητας των αιτιών που δημιουργούν τα bottlenecks στη συνολική διαδικασία υποβολής των αιτήσεων και έκδοσης των συντάξεων.
Νομίζω ότι επιβάλλεται να παρατηρήσω ότι ακόμη και αν το σύνολο του εργατικού δυναμικού της χώρας διατεθεί στις υπηρεσίες έκδοσης των συντάξεων, χωρίς να έχει υπάρξει προηγουμένως η θέσπιση και λήψη συγκεκριμένων οργανωτικής φύσεως μέτρων δεν μπορεί να προκύψει ουσιώδες θετικό αποτέλεσμα.
Λυπούμαι (χιλιάδες συνταξιούχοι θα εξακολουθήσουν να ταλαιπωρούνται), αλλά το κυβερνητικό σχέδιο του Ν. 4764/2020 είναι καταδικασμένο σε παταγώδη αποτυχία: χαρακτηρίζεται από μυωπική μονομέρεια και στηρίζεται σε παιδαριώδεις παραδοχές που σε κάποιες περιπτώσεις άπτονται ακόμη και των ορίων της αφέλειας.
Επισημαίνω ότι με βάση αξιόπιστες πληροφορίες μου η εικόνα των εκκρεμοτήτων σήμερα είναι εξοργιστική: οι εκκρεμείς αιτήσεις έχουν ήδη ξεπεράσει το όριο των 500.000, ενώ πριν από 2 χρόνια οι εκκρεμότητες έφταναν τις 260.000.
Η εικόνα όμως που αναμένεται να σχηματιστεί στη συνέχεια είναι ακόμη πιο εξοργιστική: μέσα στο 2021 προβλέπεται να υποβληθούν περίπου 160.000 νέες αιτήσεις και εξ αυτών περίπου οι μισές μέλλουν να προστεθούν στο υφιστάμενο απόθεμα των 500.000.
Οι εξελίξεις αναμένονται τρομακτικές: παρίσταται άμεση ανάγκη ενός πραγματικού συναγερμού για τη χάραξη ενός σοβαρού νέου σχεδίου.
Η σημερινή κυβέρνηση όμως βαρύνεται και με τις προηγηθείσες πομπώδεις (αλλά ανεδαφικές) διακηρύξεις της περί ηλεκτρονικού ΕΦΚΑ: παραμένει νωπή η επίσημη διακήρυξη, παρουσία του πρωθυπουργού, στο υπουργείο Εργασίας περί άμεσης ηλεκτρονικής έκδοσης των συντάξεων από τον Ιούνιο του 2020!
Επισημαίνω ότι το έτος 2015, σε συνεργασία μου με τον τότε υπουργό Εργασίας Δ. Στρατούλη και τον πολύπειρο τότε Διοικητή του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, Ροβ. Σπυρόπουλο, είχαμε εκπονήσει ένα ειδικό πρόγραμμα που προέβλεπε την εκκαθάριση του συνόλου των εκκρεμών τότε συντάξεων μέσα σε τρεις μήνες, με την παράλληλη άμεση κρίση και έκδοση απόφασης των νεο-υποβαλλομένων αιτήσεων σύνταξης.
Οδηγός μας υπήρξε αφενός η μελέτη του φινλανδικού συστήματος (είχα ενημερωθεί και παρακολουθήσει τη διαδικασία, σε σχετική παρουσία μου στο Ελσίνκι από τους επιτελείς του αρμόδιου φινλανδικού υπουργείου – οι συντάξεις εκεί εκδίδονται άμα τη υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης και εκτελούνται επίσης άμεσα) και αφετέρου η εμπειρία του κ. Σπυρόπουλου ο οποίος είχε διατελέσει υφυπουργός Κοινωνικών Ασφαλίσεων και είχε ασχοληθεί και τότε με επιτυχία με το ίδιο θέμα).
Ασφαλώς δεν προτίθεμαι να αναλύσω το σχετικό σχέδιό μας. Μπορώ όμως να επισημάνω τους κεντρικούς άξονες στους οποίους είχε στηριχθεί, ώστε να γίνει σαφέστερα αντιληπτή η τεράστια απόκλιση του σχεδίου αυτού από το σημερινό κυβερνητικό σχέδιο.
Πρώτον, διαχωρίσαμε ως σαφώς διακριτές τις διαδικασίες:
– άμεσης έκδοσης των νεο-υποβαλλομένων αιτήσεων συνταξιοδότησης ώστε να αποφεύγεται η διόγκωση του αποθέματος των εκκρεμοτήτων με την προσθήκη νέων και
– ειδικής αντιμετώπισης της προώθησης των αποθέματος των εκκρεμοτήτων – μηδενισμός του συνόλου αυτών σε 3 μήνες.
Βασική παραδοχή μας υπήρξε ότι η αντιμετώπιση εκάστης των δύο αυτών διαδικασιών απαιτούσε τη λήψη διαφορετικών οργανωτικής φύσεως μέτρων.
Δεύτερον, για την αντιμετώπιση των bottlenecks («μποτιλιαρίσματα») στις διαδικασίες εντοπίσαμε τα αίτια των καθυστερήσεων: διαπιστώσαμε ότι ασφαλώς χρειαζόταν και ανακατανομή του προσωπικού με ενίσχυση συγκεκριμένων υπηρεσιακών μονάδων, αλλά ο περιορισμός των αιτιών των καθυστερήσεων αποκλειστικώς στην έλλειψη προσωπικού θα αποδεικνυόταν εσφαλμένος, ελλιπής και αναποτελεσματικός.
Τρίτον, κρίναμε ότι η ενίσχυση του προσωπικού (και μάλιστα στοχευμένη σε ειδικές υπηρεσιακές μονάδες και πάντως όχι μόνο στις μονάδες έκδοσης των αποφάσεων) θα έπρεπε απαραιτήτως να συνοδεύεται από συγκεκριμένα οργανωτικά μέτρα (τα οποία και είχαμε προσδιορίσει).
Τέταρτον, η λήψη των αναγκαίων αυτών οργανωτικών μέτρων θα έπρεπε να προηγηθεί οποιασδήποτε ενίσχυσης του προσωπικού.
Πέμπτον, βασικό πυλώνα όλων των διαδικασιών έπρεπε να αποτελέσει ο προηγούμενος επακριβής και πλήρης καθορισμός (και μάλιστα κατά Ταμείο αλλά και ανά περιφερειακή μονάδα) των αιτιών στις οποίες οφείλονταν οι καθυστερήσεις.
Εκτον, είχαμε καταρτίσει ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης εκάστου σταδίου υλοποίησης των επί μέρους φάσεων και μέτρησης σε κάθε στάδιο των αποτελεσμάτων.
Βέβαια οι εξελίξεις δεν ευνόησαν την εφαρμογή του σχεδίου μας. Δυστυχώς, φαίνεται ότι η νέα κυβερνητική πρωτοβουλία δεν μπορεί να έχει οποιαδήποτε αποτελεσματικότητα. Οι υποψήφιοι συνταξιούχοι θα εξακολουθήσουν να ταλαιπωρούνται.
* πρώην γ.γ. Κοινωνικών Ασφαλίσεων
Πηγή
Author:
