Το ζήτημα της «ανομίας» στα πανεπιστήμια είναι μια κλασική περίπτωση μακροχρόνιας πρόκλησης «ηθικού πανικού» στην κοινωνία ώστε να δημιουργηθεί μια στρεβλή εικόνα για το ελληνικό πανεπιστήμιο στους τηλεθεατές που δεν έχουν άμεση σχέση με την πραγματικότητα των σχολών. Σε κάθε περίπτωση, ο ποινικός κώδικας έχει πλήρη ισχύ παντού στην επικράτεια και άρα και στον χώρο των Πανεπιστημίων. Η ισχύς του δεν εξαρτάται από την τυχόν επέμβαση της αστυνομίας ή τον τρόπο φύλαξης.
Η Πρωτοβουλία ΟΧΙ Αστυνομία στα Πανεπιστήμια συγκροτήθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο από διδάσκοντες και διδάσκουσες πανεπιστημίων από όλη την Ελλάδα με στόχο αφενός να εκφράσει την έντονη αντίθεσή της στην τότε εξαγγελθείσα πρόθεση του ΥΠΑΙΘ να δημιουργήσει πανεπιστημιακή αστυνομία και αφετέρου να διατυπώσει συγκεκριμένες θέσεις και προτάσεις για την τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Στο σύντομο διάστημα της παρουσίας της, η Πρωτοβουλία συνέλεξε 1050 υπογραφές πανεπιστημιακών εναντίον των προτεινόμενων ρυθμίσεων και επεξεργάστηκε προτάσεις σε αντίθεση με την κυβέρνηση που προωθεί για τους δικούς της πολιτικούς λόγους το δόγμα «ασφάλεια και τάξη» και οικοδομεί ένα αστυνομικό κράτος. Έκτοτε ολοένα και περισσότερα ακαδημαϊκά ιδρύματα, σχολές, τμήματα, φοιτητικοί σύλλογοι, ομοσπονδίες εργαζομένων, επιστημονικές ενώσεις παίρνουν θέση εναντίον των προθέσεων της κυβέρνησης. Μεταξύ αυτών, η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Κρήτης, ο Ενιαίος Φορέας Διδασκόντων της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών (Ρέθυμνο), ο Ενιαίος Συλλόγου Καθηγητών Πανεπιστημίου Κρήτης (Ηράκλειο), ο Ενιαίος Σύλλογος Μεταπτυχιακών Φοιτητών και Υποψηφίων Διδακτόρων Πανεπιστημίου Κρήτης, τα Τμήματα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας και Αρχαιολογίας.
Το Σύνταγμα κατοχυρώνει «πλήρη αυτοδιοίκηση» στα Πανεπιστήμια (άρ.16.5 Σ), κατοχύρωση που συνεπάγεται πλήρεις αρμοδιότητες των πρυτανικών αρχών στον πανεπιστημιακό χώρο. Το ασφαλές περιβάλλον για όλους/ες αποτελεί προϋπόθεση για την υλοποίηση του καταστατικού στόχου των Πανεπιστημίων και την απρόσκοπτη λειτουργία της ακαδημαϊκής κοινότητας και πως τα Πανεπιστήμια χρειάζονται αποτελεσματική φύλαξη, προστασία των υποδομών τους, των εργαζόμενων σε αυτά και των φοιτητών/ριών από κάθε φυσικό ή λειτουργικό κίνδυνο ή βλάβη. Η φύλαξη αυτή οφείλει να επιτελείται σύμφωνα τις καταστατικές αρχές των Πανεπιστημίων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα του εν εξελίξει μπαράζ κατά των πανεπιστημίων η αισχρή δήλωση του προέδρου των Ειδικών Φρουρών Β. Ντούμα σε εκπομπή της ΕΡΤ ότι ο μεγαλύτερος τζίρος λιανεμπορίου ναρκωτικών γίνεται εντός των πανεπιστημιακών σχολών. Όπως δείχνουν έρευνες, σε αντίθεση με αυτή τη χυδαία προπαγάνδα στα ΜΜΕ, η εγκληματικότητα δεν αποτελεί συνηθισμένο φαινόμενο στα Πανεπιστήμια και δεν χαρακτηρίζει τη ζωή σε αυτά. Έχει κατά κανόνα σποραδικό και ήπιο χαρακτήρα με εξαίρεση ορισμένα περιστατικά που δημιουργούν σοβαρά προβλήματα.
Το ζήτημα της «ανομίας» στα πανεπιστήμια είναι μια κλασική περίπτωση μακροχρόνιας πρόκλησης «ηθικού πανικού» στην κοινωνία ώστε να δημιουργηθεί μια στρεβλή εικόνα για το ελληνικό πανεπιστήμιο στους τηλεθεατές που δεν έχουν άμεση σχέση με την πραγματικότητα των σχολών. Σε κάθε περίπτωση, ο ποινικός κώδικας έχει πλήρη ισχύ παντού στην επικράτεια και άρα και στον χώρο των Πανεπιστημίων. Η ισχύς του δεν εξαρτάται από την τυχόν επέμβαση της αστυνομίας ή τον τρόπο φύλαξης.
Από την άλλη, η μόνιμη παρουσία της αστυνομίας εντός των Πανεπιστημίων, εκτός από αντισυνταγματική, μόνο προβλήματα θα δημιουργήσει, καθώς ποτέ η επίταση της αστυνόμευσης δεν έλυσε προβλήματα εγκληματικότητας. Αντίθετα, συχνά δημιούργησε περαιτέρω προβλήματα στις σχέσεις πολιτών και αστυνομίας.
Για όλους αυτούς τους λόγους, η Πρωτοβουλία ΟΧΙ Αστυνομία στα Πανεπιστήμια προτείνει μεταξύ άλλων, τη δημιουργία σώματος φύλαξης στα πανεπιστήμια και την ανάπτυξη προτύπων φύλαξης των ΑΕΙ, ανάλογα με τα χωροταξικά χαρακτηριστικά του κάθε ιδρύματος. Το προσωπικό φύλαξης να ανήκει στο προσωπικό των πανεπιστημίων και να εκπαιδεύεται από το Υπουργείο Παιδείας σε συνεργασία με τα πανεπιστήμια. Το σώμα φύλαξης και η εκπαίδευσή του να χρηματοδοτείται από τον τακτικό προϋπολογισμό. Την ανάπτυξη μέτρων πρόληψης και αποτροπής εγκλημάτων στα ΑΕΙ μέσω αξιοποίησης συμβατικών και εξελιγμένων τεχνολογιών ή στοχευμένων μέτρων (κατάλληλος φωτισμός, συστήματα ιχνηλασίας και καταγραφής εξοπλισμού, απομάκρυνση ΑΤΜ κ.ά.).
Τη συνδρομή της αστυνομίας στην αποδιάρθρωση της αγοράς ναρκωτικών γύρω από τα ΑΕΙ. Την επανεξέταση του θεσμικού πλαισίου χρήσεων και προστασίας της περιουσίας των ΑΕΙ. Τη διάκρισή της σε περιουσία/χώρους για ακαδημαϊκές και διδακτικές λειτουργίες και για μη ακαδημαϊκέςλειτουργίες με περαιτέρω διαφοροποιημένο καθεστώς φύλαξης. Κάθε Πανεπιστήμιο να μπορεί να ελέγχει την είσοδο σε συγκεκριμένους χώρους, εφόσον το αποφασίσει, στα όρια της αποκλειστικής αρμοδιότητας που διαθέτει.
Τα πραγματικά στοιχεία δεν επιβεβαιώνουν καμία τέτοια εικόνα «ανομίας» σε αντίθεση, π.χ. με τις πολυάριθμες καταγγελίες αυθαιρεσιών της ίδιας της ελληνικής αστυνομίας δυστυχώς. Η κυβέρνηση, την ίδια στιγμή που απαξιώνει το δημόσιο σύστημα εκπαίδευσης για να προωθήσει συμφέροντα του ιδιωτικού τομέα (ΙΕΚ, κολέγια αμφιβόλου ποιότητας), στήνει σκηνικό έντασης για να καταστείλει τις δικαιολογημένες αντιδράσεις που έρχονται. Αν η ελληνική κοινωνία δεν το αντιληφθεί και δεν υπερασπιστεί το δημόσιο πανεπιστήμιο, τους Έλληνες επιστήμονες,
και κυρίως τη νέα γενιά, τους φοιτητές και φοιτήτριές μας, θα ανοίξει ένας πολύ δυσοίωνος δρόμος βίας και καταστολής που συνοδεύουν ανέκαθεν τις χρεωκοπημένες νεοφιλελεύθερες πολιτικές κατεδάφισης κάθε δημόσιου αγαθού.
Το πανεπιστήμιο από την πλευρά του θα πρέπει να παραμείνει στο πλευρό της κοινωνίας ενισχύοντας τους δεσμούς που έχει συνάψει μαζί της. Τόσο η βία όσο και η καταστολή είναι στοιχεία ξένα προς το πανεπιστήμιο σε αντίθεση με τη δημοκρατία, τον διάλογο και την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών που αποτελούν την προμετωπίδα της ιδρυτικής του συνθήκης.
*Ο Γιάννης Σκαλιδάκης ανήκει στο διδακτικό προσωπικό στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης, Πανεπιστήμιο Κρήτης. Είναι μέλος της Πρωτοβουλίας «ΟΧΙ Αστυνομία στα Πανεπιστήμια».
Πηγή
Author:
