Πολύωρες εξελίχθηκαν οι συζητήσεις στις Βρυξέλλες όπου πραγματοποιείται η ειδική Σύνοδος Κορυφής για την Τουρκία και τη Λευκορωσία.
Το θέμα της Τουρκίας ήταν αυτό που προκάλεσε το αδιέξοδο, αφού μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές οι 27 ηγέτες δεν είχαν καταφέρει να συμφωνήσουν σε ένα προσχέδιο του κειμένου συμπερασμάτων που να ικανοποιεί την ελληνική και κυπριακή πλευρά, κυρίως λόγω της γραμμής Μέρκελ που θέλησε να μην γίνει αναφορά σε κυρώσεις.
Μετά το πρώτο «όχι» της Αθήνας και της Λευκωσίας έπεσαν κι άλλες προτάσεις στο τραπέζι. Κάποια απ’ αυτές έκανε μεν αναφορά στην Τουρκία αλλά όχι σε κυρώσεις. Τουλάχιστον όχι με ξεκάθαρο τρόπο αλλά μόνο με έμμεσο.
Ειδικότερα, όπως μετέδωσε το Politico, σε ένα απ’ τα επόμενα προσχέδια προτάθηκε να προστεθούν πιο ισχυρές διατυπώσεις για την Τουρκία και φράσεις όπως «ισχυρή καταδίκη» των γεωτρήσεων και ότι η Ε.Ε. «δεσμεύεται πλήρως» για τη διευθέτηση του Κυπριακού.
Επίσης, η αναφορά ότι «η Ε.Ε. καλεί την Τουρκία να ξεκινήσει διάλογο με στόχο την επίλυση όλων των θαλάσσιων διαφορών μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου».
Ωστόσο δεν γινόταν ρητή αναφορά σε κυρώσεις κατά της Άγκυρας, όπως επιθυμούν η Ελλάδα και η Κύπρος. Αντ’ αυτού αφήνεται ανοιχτό το ενδεχόμενο χρήσης «όλων των εργαλείων» που πηγάζουν από τα άρθρα 29 και 215 της Συνθήκης της Ε.Ε, τα οποία σχετίζονται με τις κυρώσεις.
Επίσης, σε μια απ’ τις προτάσεις που παρουσιάστηκαν μετά την πρώτη είχε διαγραφεί η προηγούμενη αναφορά για μοίρασμα των πηγών υδρογονανθράκων στην Κύπρο.
Ακόμα, ως προσθήκη αναφερόταν ότι «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, θα επανέλθει αναλόγως και θα λάβει αποφάσεις, ανάλογα με την περίπτωση, το αργότερο κατά τη σύνοδό του του Δεκεμβρίου».
Γιατί απορρίφθηκε το πρώτο προσχέδιο
Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά για το πρώτο προσχέδιο, για το οποίο Αθήνα και Λευκωσία διατύπωσαν ενστάσεις, δεν προβλεπόταν επίσης καμιά αναφορά σε κυρώσεις.
Μεταξύ άλλων ανέφερε ότι «υπό την προϋπόθεση ότι συνεχίζονται οι εποικοδομητικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση ζητημάτων στην Ανατολική Μεσόγειο», οι ηγέτες της Ε.Ε. συμφωνούν να «δρομολογήσουν μια θετική πολιτική ατζέντα ΕΕ-Τουρκίας με ιδιαίτερη έμφαση στην αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης και στη διευκόλυνση του εμπορίου» καθώς και«υψηλού επιπέδου διαλόγους» και «συνεχή συνεργασία σε θέματα μετανάστευσης σύμφωνα με τη δήλωση ΕΕ-Τουρκίας του 2016».
Η Ε.Ε. είναι έτοιμη να «χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της» για να διασφαλίσει την τήρηση της κυριαρχίας της Ελλάδας και της Κύπρου ανέφερε σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά.
Το κείμενο αυτό ζητούσε επίσης «πολυμερή διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο» χαιρέτιζε «τα πρόσφατα βήματα οικοδόμησης εμπιστοσύνης από την Ελλάδα και την Τουρκία».
Για την Κύπρο, το κείμενο τόνιζε ότι οι τουρκικές δραστηριότητες στα ύδατά της «πρέπει να σταματήσουν» και καλούσε την Άγκυρα να ξεκινήσει διάλογο με τη Λευκωσία για την επίλυση της θαλάσσιας διαφοράς. Επίσης, υποστήριζε την «ταχεία επανέναρξη των διαπραγματεύσεων» υπό την αιγίδα του ΟΗΕ για τη δημιουργία μιας «δικοινοτικής ομοσπονδίας» στο νησί.
«Πολύ καρότο, όχι αρκετό μαστίγιο» σχολίασε για το προσχέδιο του κειμένου υψηλόβαθμος Έλληνας αξιωματούχος σύμφωνα με το Politico.
Μιλώντας για αυτό το προσχέδιο ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας, εξήγησε γιατί δεν είναι αποδεκτό, σημειώνοντας πως η ελληνική πλευρά αναμένει μήνυμα αποφασιστικότητας προς την Τουρκία.
Ο κ. Πέτσας εξηγώντας την ελληνική θέση είπε ότι χρειάζεται να οικοδομηθεί ένα σχέδιο συμπερασμάτων το οποίο θα έχει τουλάχιστον τέσσερις πυλώνες: ο πρώτος είναι φυσικά η έμπρακτη αλληλεγγύη απέναντι στην Ελλάδα και στην Κύπρο έναντι της τουρκικής προκλητικότητας. Ο δεύτερος πυλώνας έχει να κάνει με την ΕΕ να καλεί την Τουρκία να σταματήσει αμέσως κάθε παράνομη εξορυκτική δραστηριότητα στην κυπριακή ΑΟΖ και φυσικά να τερματίσει τις υπόλοιπες προκλητικές τις ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι άλλοι δύο πυλώνες είναι αλληλένδετοι κι έχουν να κάνουν με το καρότο, όταν η Τουρκία επιδείξει με συνέπεια και συνέχεια ότι εννοεί την αποκλιμάκωση δηλαδή οποιαδήποτε βοήθεια μπορεί να παρασχεθεί στην Τουρκία στο πλαίσιο αυτό. Και το τελευταίο, είναι το μαστίγιο αν δεν δείξει η Τουρκία τη διάθεση έμπρακτης αποκλιμάκωσης επαναλαμβάνω, με συνέπεια και συνέχεια», τόνισε ο κ. Πέτσας.
Ο κ. Πέτσας πρόσθεσε ότι αυτοί οι τέσσερις πυλώνες μπορούν να ικανοποιήσουν όλα τα κράτη μέλη και είναι αλληλένδετοι.
Τι προηγήθηκε και οι δηλώσεις των ηγετών
Προσερχόμενη στη συνεδρίαση η Γερμανίδα καγκελάριος επανέλαβε τη διαφωνία της σχετικά με το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων, αίτημα που υποστηρίζει, αν και με όχι και τόση θέρμη πλέον, η Γαλλία. «Θα δείξω ότι η σχέση μας με την Τουρκία είναι φυσικά πολύ σύνθετη και ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μεγάλο συμφέρον να αναπτύξει μια πραγματικά εποικοδομητική σχέση με την Τουρκία, παρά τις δυσκολίες» τόνισε η Άνγκελα Μέρκελ. «Είμαστε εταίροι στο ΝΑΤΟ και στηριζόμαστε ο ένας στον άλλο σε ότι αφορά το μεταναστευτικό και τη στήριξη στην Τουρκία, η οποία έχει να αντιμετωπίσει τόσους πρόσφυγες». Η Άνγκελα Μέρκελ πρόσθεσε πως «φυσικά πρέπει να λύσουμε το πρόβλημα της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο και, για μένα, η διπλωματία παίζει τον βασικό ρόλο εδώ».
«Η αλληλεγγύη απέναντι στην Ελλάδα και την Κύπρο, και εδώ θέλω να είμαι απόλυτα ξεκάθαρος, δεν είναι διαπραγματεύσιμη» είπε από την πλευρά του ο Εμανουέλ Μακρόν. «Όταν ένα κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης δέχεται επίθεση ή απειλή, όταν τα χωρικά ύδατά του δεν γίνονται σεβαστά, αποτελεί χρέος των Ευρωπαίων να δείξουν αλληλεγγύη. Και θα επαναδιατυπώσουμε την υποστήριξή μας προς την Ελλάδα και την Κύπρο», πρόσθεσε ο πρόεδρος της Γαλλίας.
Σκληρή στάση έναντι της Τουρκίας κράτησε ο Αυστριακός καγκελάριος, καλώντας την Ε.Ε. να τραβήξει καθαρές «κόκκινες γραμμές» κατά του προέδρου Ερντογάν, οι οποίες ενέχουν την πιθανότητα ακύρωσης των διαπραγματεύσεων ένταξης, καθώς και την επιβολή κυρώσεων.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι «έχει έρθει η ώρα η Ευρώπη να συζητήσει με θάρρος και με ειλικρίνεια τι είδους σχέση θέλει πραγματικά να έχει με την Τουρκία». «Ένα είναι βέβαιο. Η τουρκική προκλητικότητα, είτε αυτή εκδηλώνεται μέσα από μονομερείς ενέργειες είτε εκδηλώνεται μέσα από μία ακραία ρητορική δεν μπορεί να γίνει άλλο ανεκτή», είπε ο πρωθυπουργός.
Η αντίδραση της Άγκυρας
«Είναι γνωστό ότι για την τουρκική πλευρά οποιαδήποτε καταδίκη, οποιαδήποτε αναφορά σε μέτρα και κυρώσεις, οποιοσδήποτε αποκλεισμός των δικαιωμάτων και πολιτική ισότητα των Τουρκοκυπρίων είναι εντελώς απαράδεκτη», δήλωσε Τούρκος αξιωματούχος, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας σύμφωνα με το Politico.
Το πρωί της Πέμπτης ο Ταγίπ Ερντογάν, στην ομιλία του στην τουρκική Βουλή, προκάλεσε πάλι την Ευρωπαϊκή Ένωση. Υποστηρίζοντας ότι είναι «όμηρος δυο κακομαθημένων μελών της, της Ελλάδας και της Κύπρου» τόνισε ότι η Ε.Ε. εξελίσσεται σε μια «ρηχή, αναποτελεσματική δομή».
«Δεν υπάρχει ούτε ένα πρόβλημα που να έχει προκύψει στην περιοχή μας», είπε «που να έχει λυθεί με πρωτοβουλία ή το ειδικό βάρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Το αντίθετο, κάθε κρίση στην οποία εμπλέκεται η Ενωση κλιμακώνεται παίρνει νέες διαστάσεις. Αυτοί που προσπαθούν να μας φυλακίσουν στις ακτές μας, χρησιμοποιούν την γλώσσα του εκβιασμού. Εμείς θα επιμείνουμε στη στάση μας που αφήνει ανοικτά τα κανάλια του διαλόγου. Η μόνη μας απαίτηση είναι να γίνονται σεβαστά τα δικαιώματα της Τουρκίας. Ζητάμε από όλες τις χώρες να στηρίξουν τον αγώνα μας για ειρήνη».
Πηγή
Author:
