Ο αέναος κύκλος της βίας και της συνενοχής
Η βία αναφέρεται στις πράξεις της επιθετικότητας και της κατάχρησης που προκαλεί ή σκοπεύει να προκαλέσει τον εγκληματικό τραυματισμό ή τη ζημιά στα πρόσωπα, και (σε μια μικρότερη έκταση) στα ζώα και την περιουσία. Μορφές βίας είναι η ενδοοικογενειακή, η πολιτική και οικονομική, η αναίτια, η κυνηγετική, η σεξουαλική, η θρησκευτική – ιερή, η ψυχολογική, η οπτικοακουστική αλλά και η καλλιτεχνική βία της τέχνης.
Ποιο είναι το πλαίσιο που ζει και αναπτύσσεται σήμερα ο άνθρωπος, ο οποίος γίνεται μέρος του κύκλους της βίας;
Ερώτημα 1ο
Χρειάζεται να ανοίξει ο άνθρωπος την τηλεόραση ή να διαβάσει στο διαδίκτυο για να ανακαλύψει μια κακοποίηση;
Σίγουρα όχι. Σκεφτείτε πόσους ανθρώπους ξέρετε γύρω σας, οι οποίοι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο έχουν πέσει θύματα κακοποίησης. Η κακοποίηση έχει πολλές μορφές. Πόσες γυναίκες γνωρίζετε, που όπως έχετε συζητήσει χαμηλόφωνα και ψιθυριστά, «τις έχουν φάει» από τον άντρα τους; Πόσες από αυτές, πήραν διαζύγιο; Πόσες το κατήγγειλαν; Πόσες έφτασαν να δικαιωθούν; Πόσες κατέληξαν στο νοσοκομείο και τα παιδιά τους με ανεξίτηλα τραύματα στην ψυχή; Πόσες έμειναν στο γάμο επειδή δεν είχαν πού να πάνε ή επειδή δεν ήξεραν τί να πουν στην οικογένειά τους. Πόσοι γείτονες ή και ελάχιστοι συγγενείς γνώριζαν το δράμα αλλά δεν μίλησαν; Δεν μίλησαν είτε γιατί το χωριό είναι μικρό και το διαζύγιο κακό, είτε γιατί χωρίς χρήματα δεν ξέρεις πού να πας και πώς θα ζήσεις, είτε γιατί ο περίγυρος μπορεί να σε αντιμετωπίσει από αδιάφορα έως και εχθρικά. Αφού ο καθένας υποκειμενικά θα εκφράσει τη γνώμη του και η γνώμη αργά ή γρήγορα θα μετατραπεί σε κακό σχολιασμό… Και έτσι η ένοχη σιωπή και η υπομονή που στάζει πίκρα σε κάθε κύτταρο της ανθρώπινης ύπαρξης κάνει τη δουλειά της, θριαμβευτικά.
Πόσοι από εσάς που αυτή τη στιγμή διαβάζετε αυτές τις γραμμές γνωρίζετε ανθρώπους που κακοποιούν λεκτικά συζύγους, παιδιά και συνεργάτες; Χρειάζεται να δείτε μέσα από κάποια κλειδαρότρυπα για να ανακαλύψετε αυτό που όλοι ξέρουν; Μάλλον όχι. Πόσους ανθρώπους ξέρετε προσβλητικούς, που υποτιμούν, που θίγουν, που κατακερματίζουν προσωπικότητες και ψυχές. Χωρίς λόγω, χωρίς αιτία. Έτσι γιατί «μπορούν». Και σκέφτεσαι αναγνώστη… ο τάδε έβριζε τη γυναίκα του, «σταύρωσε» τον συνέταιρό του, το παιδί του κάνει άλλη δουλειά γιατί δεν τον άντεξε, ο συνάδελφος αυτός ήταν… πολλά κοσμητικά επίθετα… του έφαγε τα λεφτά… τον κορόιδευε και άλλα τέτοια «όμορφα» και «ευχάριστα»….
Πόσοι από εσάς έχετε παιδιά, που δέχτηκαν στο σχολείο εκφοβισμό και κοροϊδία; Ή οι ίδιοι πέσατε «θύματα» του πιο δυνατού συμμαθητή; Πριν 15 χρόνια καθηγητής έλεγε σε μαθητή γυμνασίου: «είσαι μαύρος, αράπης, κουράδας!». Οι συμμαθητές του παιδιού άσκησαν στον μαθητή, φοβερές ψυχολογικές πιέσεις και βία. Μέχρι που τον έριξαν στον κάδο τον σκουπιδιών έξω από το σχολείο. Το σχολείο θέλησε κατευνάσει τα πνεύματα, η μάνα ήθελε να πάρει το παιδί από το σχολείο και ο πατέρας προσπάθησε να ενδυναμώσει το γιο με λόγια, ώστε να αντιμετωπίσει το παιδί και τον καθηγητή και τους συμμαθητές. Αποτέλεσμα ήταν μια μακρά περίοδος πόνου ψυχικού και ταλαιπωρίας μιας ολόκληρης οικογένειας, ώστε το παιδί να μπορέσει να σταθεί στα πόδια του. Και στην περίπτωση αυτή, το τέλος ήταν καλό. Σε άλλες περιπτώσεις το τέλος είναι αβέβαιο ότι είναι καλό, σαν κατάληξη από παραμύθι. Σαν την σπαρακτική περίπτωση του Γιακουμάκη…
Ερώτημα 2ο
Γιατί δεν μιλάς όταν κακοποιείσαι;
Η κακοποίηση έχει πολλές εκφάνσεις. Μπορεί να είναι στο σπίτι σου, στο σχολείο, στη δουλειά, στην περιρρέουσα γενική κατάσταση. Κανείς δεν μιλάει, γιατί ο φόβος έχει εξουσία. Η μεγαλύτερη εξουσία επί γης δεν είναι ούτε το χρήμα, ούτε η φύση της ίδιας της εξουσίας. Είναι ο φόβος. Φοβάσαι μην μείνεις χωρίς λεφτά, χωρίς δουλειά, χωρίς οικογένεια, χωρίς σύντροφο, χωρίς φίλους, χωρίς αγάπη, χωρίς διασκέδαση και τα «χωρίς» δεν σταματούν στη λίστα του καθενός. Όλα αυτά τα καθοδηγεί ο φόβος. Αν πω ότι…. Θα γίνει αυτό… και κάπως έτσι η ένοχη σιωπή, εργαλείο του φόβου εξουσιάζει δισεκατομμύρια ανθρώπων πάνω στη γη. Μη μιλάς… κράτα κλειστό το στόμα σου… μην ανακατεύεσαι… πού να μπλέξεις… άσε καλύτερα… θα τα βρουν μόνοι τους… Έτσι ο αέναος κύκλος της σιωπής και της βίας τρανώνουν στις ζωές μας. «Ο φόβος του λόγου», του όποιου συνανθρώπου, ο φόβος της κρίσης του και η εικόνα μας που ενδεχομένως θα κατακερματιστεί οδηγεί σε λανθασμένα μονοπάτια.
Μίλησες εσύ όταν οικονομικά κακοποιήθηκες; Όταν το μέσο εισόδημά σου συρρικνώθηκε; Μίλησες εσύ όταν ασθένησες και δεν είχες χρήματα να σωθείς; Μίλησες εσύ όταν βρέθηκες άνεργος και σε απελπισία; Μίλησες εσύ όταν για σένα πάρθηκαν αποφάσεις χωρίς εσένα; Μίλησες εσύ υπέρ της γυναίκας που ξυλοκοπήθηκε; Μίλησες υπέρ του εργαζόμενου που απολύθηκε και στην απελπισία του αυτοκτόνησε; Μίλησες υπέρ των ανθρώπων που έζησαν τη βία του πολέμου; Μίλησες υπέρ του αδυνάτου και του κατατρεγμένου; Μίλησες για τη βία της ανασφάλειας; Μίλησες για τη σεξουαλική παρενόχληση ανδρών και γυναικών; Υπερασπίστηκες την ανθρώπινη αξιοπρέπεια ή μπήκες κατευθείαν στη ζώνη του σχολιασμού;
Και αν μίλησες, ήταν φευγαλέο, γιατί η καθημερινότητά σου, σε «τρέχει», και ο στίβος της επιβίωσης δεν σου άφησε περιθώριο… και το περιθώριο στενεύει, και ο άνθρωπος χάνεται στο πηγάδι της ταχύτητας που επιτάσσουν οι καιροί μας. Η τεχνολογία τρέχει και πίσω από αυτή ο άνθρωπος, στη ζούγκλα που δημιούργησε. Πιο τίμια φαντάζει η ζούγκλα των ζώων… ξέρεις το λιοντάρι σαν πεινάσει θα σε φάει. Ο άνθρωπος δεν ξέρεις πότε και αν θα σε φάει… Και έτσι σκέψεις και αισθήματα περιπλέκουν το κουβάρι.
Πώς περιμένεις να μιλήσει ο βιασμένος άνθρωπος ψυχή και σώμα, αφού πρώτος δεν μιλάς;
Ερώτημα 3ο
Έπεσες από τα σύννεφα;
Και ξαφνικά όλοι έμαθαν για βιασμούς, σεξουαλικές παρενοχλήσεις και τη δυσωδία της κοινωνίας… facebook-οδικαστές, τηλεδικαστές και όλοι μαζί εν χωρώ να λέμε και να γράφουμε…. Να λέμε τί; Και να γράφουμε τί; Πράγματα που εν πολλοίς όλοι γνώριζαν αλλά κάλυπταν κάτω από το χαλάκι της υποκρισίας. Μεγάλη κυρία η Υποκρισία. Σαρώνει τα Όσκαρ και βγαίνει επάξια νικήτρια, αφού με το ταλέντο της, τους έπεισε όλους να τη μιμηθούν… Μπροστά στις κάμερες, και στις φωτογραφίες χαμόγελα και αγκαλιές και πίσω βιασμοί, κλάματα, παρενοχλήσεις, εκβιασμοί και κάθε τι νοσηρό μπορεί να βάλει ο νους…
Ερώτημα 4ο
Τί φταίει;
Τί φταίει και ο άνθρωπος ολισθαίνει; Τί φταίει και ένα μέρος της κοινωνίας βυθίζεται σε ό,τι θα έκανε την Κόλαση χαρούμενη; Φταίει η παιδεία μας; Φταίει η Τεχνολογία; Φταίει ο κακός χαρακτήρας; Φταίει η κουλτούρα της διαφθοράς; Φταίει το σύμπλεγμα κατώτερων αισθημάτων και σεξουαλικών διαστροφών; Φταίει η συγκάλυψη και η συνενοχή που προσφέρει η σιωπή; Φταίει η ελευθεριότητα και ο ωχαδερφισμός; Φταίει η ασυδοσία και η κακομάθεια… εγώ αυτό θέλω, αυτός είμαι, αυτό θα κάνω…
Ό,τι και αν φταίει είναι καιρός να αλλάξει. Να αλλάξει συθέμελα. Αν θέλουμε να ζήσουν οι επόμενες γενιές σε μια αληθινά υγιή κοινωνία, χωρίς κρυμμένους σκελετούς στις ντουλάπες, πρέπει ο καθένας μας, να αλλάξει το δαίμονα του. Αν ο κάθε ένας από εμάς, αλλάξει το μικρό κακό του, τότε σύντομα η μεγάλη εικόνα, θα είναι ένα εμείς γεμάτο ελπίδες για ένα όμορφο μέλλον. Ένα μέλλον που ο άνθρωπος θα έχει βρει ξανά το νόημα, ξανά το κέντρο του κύκλου του… και δεν θα είναι άλλο από τη σημαντικότητα της ίδιας του, της ύπαρξης. Με σεβασμό στο σώμα και στην ψυχή, ίσως στον ορίζοντα φανούν καλύτερες μέρες.
Πηγή
Author:
