Οι 40 μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο μου

«Αγαπητή Βασιλική, εσύ, που ζεις 100% το παρόν, διάβασε ένα μικρό… “ΧΡΟΝΙΚΟ” από το δικό μου παρελθόν», ήταν η αφιέρωση της Μαριέττας Αυγερινού – Βαμβακά στην πρώτη σελίδα του νέου της βιβλίου «Οι 40 μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο μου».

Ενα βιβλίο που αφορμή για τη συγγραφή του στάθηκε η δυσαρέσκεια της δεκάχρονης Δάφνης, της εγγονής της συγγραφέως, για τον εγκλεισμό, για τη «φυλάκιση» που υπέμεινε κατά τη διάρκεια της πρώτης καραντίνας τον Μάρτιο του 2020. «Ναι καλά, βρε Νόνα, για να σου λέγανε εσένα, όταν ήσουνα δέκα χρόνων, να κλειστείς μέσα» λέει η μικρή Δάφνη στο τηλέφωνο στη γιαγιά της και εκείνη, σε ένα μετείκασμα της μνήμης, της απαντά: «Στάσου! Στάσου! Τώρα που το λες, κι εγώ στην ηλικία σου, είχα κλειστεί στο σπίτι, στο σπίτι της Νόνας μου, σαράντα μέρες, στον Εμφύλιο».

Από την πρώτη στιγμή που κράτησα το βιβλίο στα χέρια μου ήξερα, ένιωθα, ότι έχει πολλά να πει, ότι δεν είναι απλά μια ιστορία του Εμφυλίου γραμμένη για παιδιά. Δεν έπεσα έξω. Είναι ένα βιβλίο βασισμένο στις αρχές του ανθρωπισμού. Μπορεί να αποτελέσει ένα εγχειρίδιο για να ξανασκεφτούμε τον κόσμο μας. Ενα κόσμο όμορφο, που να στηρίζεται στην καλοσύνη, την ευπρέπεια, τη συμπόνια, τη δικαιοσύνη, τον αλτρουισμό.

Ολες αυτές τις αρχές μας δίνει η συγγραφέας, όχι με συναισθηματικό ιδεαλισμό αλλά μέσα από τα πραγματικά γεγονότα του εμφυλίου. Απελατίκι ιδεών για τον νου το βιβλίο, με οδηγεί να ξανασκεφτώ από την αρχή όλα όσα έχουν συμβεί αυτή την άγρια χρονιά.

Χριστούγεννα 1945 – Χριστούγεννα 2020

«Εχουμε πόλεμο» λέγαμε από την αρχή της πανδημίας. Οχι, φίλοι μου, δεν έχουμε πόλεμο. Κατεστραμμένα συστήματα υγείας έχουμε και το ονομάσαμε πόλεμο για να δικαιολογήσουμε τις πράξεις μας. Να δικαιολογήσουμε ότι βάζουμε τα κέρδη πάνω από την υγεία μας. Πάνω από την πραγματική ευημερία μας. Να δικαιολογήσουμε «τον άνθρωπο που έπαψε να σέβεται το περιβάλλον. Που γέμισε σκουπίδια τον κόσμο ολόκληρο. Που μόλυνε τη θάλασσα και, με τον τρόπο που ψάρεψε, κατέστρεψε τον βυθό της. Που έκοψε τα δέντρα χωρίς να υπολογίζει ότι είναι ζωή κι ανάσα για τον ίδιο και τα παιδιά του. Που έβαλε το ατομικό και οικονομικό του συμφέρον πάνω από την αγάπη για τον συνάνθρωπό του» γράφει η Μαριέττα Αυγερινού και περιγράφει τον πόλεμο.

Πόλεμος είναι να χάνεις τη μιλιά σου από τον φόβο. «Αφωνάλαλη η κακομοίρα, κοιτούσε στο πουθενά σαν άγαλμα» γράφει για τα αποτελέσματα του πολέμου στις ανθρώπινες ψυχές. Πόλεμος είναι να χτυπά η παιδική καρδούλα «σαν ταμπούρλο στην παρέλαση». Πόλεμος είναι η πείνα. Και ακόμη χειρότερο από τον πόλεμο, είναι ο Εμφύλιος πόλεμος.

«Είναι κατάρα! Είναι σπαραγμός! Ενας λαός κομμένος στα δυο. Διχασμένος πολεμάει με το ένα του μισό το άλλο…μισό. Και καταστρέφεται ολάκερος. Καταποντίζεται! Νικητής δεν υπάρχει» διαβάζω… και σκέφτομαι ότι και σήμερα με ένα διαφορετικό τρόπο έχουμε ένα άλλο εμφύλιο. Τον ανταγωνισμό. Τα προσωπικά μας συμφέροντα υπεράνω όλων. Οχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο. Αντί λοιπόν να είμαστε ανταγωνιστικοί μεταξύ μας, αντί να πολεμάμε ο ένας τον άλλο για να επιβιώσουμε, δεν είναι προτιμότερο να αγωνιζόμαστε όλοι μαζί για μια καλύτερη και δικαιότερη κοινωνία; Για ένα καλύτερο μέλλον σε ένα υγιή πλανήτη, που θα μπορούμε να τον απολαύσουμε αφού δεν θα είμαστε αναγκασμένοι να είμαστε στα σπίτια μας γιατί έξω “τριγυρνά ο κορονοϊός”»;

Ολοι Μαζί

«Αγριέψανε τα πράγματα, γίνονται μάχες σ’ όλη την Αθήνα. Θ’ απαγορευτεί η κυκλοφορία, ποιος ξέρει για πόσες ημέρες. Πάμε στης μάνας, να ’μαστε Ολοι Μαζί». Το «Ολοι Μαζί» επαναλαμβάνεται πολλές φορές στο βιβλίο, γιατί η συγγραφέας με την εμπειρία της γνωρίζει πολύ καλά την ελληνική αδυναμία. «Στον τρίτο όροφο ήρθανε και στρατοπεδέψανε 14 στρατιώτες του ΕΛΑΣ. Με όπλα, με στολές, με κράνη.

Ητανε από τον στρατό των Κουκουέδων, που πολέμαγε τον άλλο στρατό, που τους λέγανε Εθνικόφρονες, αλλά που όλοι ήταν Ελληνες». Στο τριώροφο της νόνας της το «Ολοι Μαζί» ήταν πέντε οικογένειες και μαζί με τους ΕΛΑΣίτες, τριάντα τέσσερα άτομα. «Ο θείος Βασίλης, ο άντρας της θείας Κοκός ήτανε ο διευθυντής στο Πρατήριο Προϊόντων του Βασιλικού Κτήματος Τατοΐου και αγαπούσε τον άλλο στρατό, που τους λέγανε Εθνικόφρονες».

Ωστόσο, τη δύσκολη στιγμή, η έγκυος θεία Κοκό έκανε την επιλογή. «Η θεία μου η Κοκό που ο άντρας της δούλευε στο παλάτι του Βασιλιά μαζί με τη Δημήτρω από τα Βασιλοχώρια που αγαπούσε το βασιλιά- και το μωρό μες τη κοιλιά, δράσανε. Το είδα με τα μάτια μου. Τι έγκυος και ξέγκυος, από την κάμαρα με τα στρώματα στις μπαλκονόπορτες, με τη βοήθεια της Δημήτρως, σηκώθηκε.

Σαλτάρανε κι οι δυο μαζί έξω, στη μεγάλη σκάλα. Εκεί που οι δεκατέσσερις του ΕΛΑΣ στριμωγμένοι, περιμένανε ζωσμένοι ολόγυρα από τους Εθνικόφρονες […] και τους έσωσε. Και με τι γρηγοράδα Παναγίτσα μου! Καλά που δεν της βγήκε το παιδί πριν την ώρα του […]».

Η θεία Κοκό ήρθε πρόσωπο με πρόσωπο με τον θάνατο και έκανε μια αυθεντική επιλογή. Μια επιλογή ζωής.

Σήμερα μια άλλη επείγουσα κατάσταση. Εστω κι αν δεν είναι τόσο τρομερή όσο ο πόλεμος, δεν παύει να μας υπενθυμίζει καθημερινά να ξανασκεφτούμε σοβαρά τις επιλογές που κάνουμε. Τις επιλογές για τον τρόπο ζωής μας, για τις σχέσεις μας, για το έργο μας. Αυτή η νέα κατάσταση μας φωνάζει να ανακαλύψουμε αν πραγματικά ζούμε τη ζωή που θέλουμε.

Αυτή η κατάσταση μας ενθαρρύνει κάνουμε αλλαγές. Τώρα που ακόμη μπορούμε, γιατί αλλιώς αυτό θα είναι το μέλλον μας μέχρι να πεθάνουμε. Κάτι φυσικά που μπορεί να είναι πολύ νωρίτερα απ’ ό,τι περιμένουμε.