Μπορεί και να μην ήταν… επανάσταση

Καθώς εκατοντάδες μικροεπενδυτές σε όλον τον κόσμο θρηνούν τα χαμένα τους λεφτά, αναλύσεις, δηλώσεις και δημοσιεύματα που βλέπουν το φως της δημοσιότητας τα τελευταία 24ωρα υποδεικνύουν ότι η αγοραστική φρενίτιδα του προηγούμενου μήνα και η «φούσκα» της αμερικανικής αλυσίδας λιανικού εμπορίου βιντεοπαιχνιδιών GameStop ενδεχομένως να μην οφείλονταν στην «επανάσταση της μαρίδας» αλλά στους ίδιους τους «καρχαρίες» της Wall Street.

Το κυρίαρχο αφήγημα στα περισσότερα οικονομικά ΜΜΕ ήταν –και παραμένει μέχρι στιγμής– ότι την εκρηκτική άνοδο 1.625% του τίτλου της GameStop, όπως και άλλων μετοχών τον προηγούμενο μήνα, προκάλεσαν με τις μαζικές τους αγορές οι μικροεπενδυτές που συντονίστηκαν μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης –και πιο συγκεκριμένα στο φόρουμ WallStreetBets της πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης Reddit– προκειμένου να χτυπήσουν τα hedge funds που πόνταραν στην πτώση. Η κίνηση που καταγράφηκε ως φρενίτιδα αγορών θεωρήθηκε αιτία των μεγάλων ζημιών που είχαν κάποια hedge funds και χαιρετίστηκε ως νίκη των μικροεπενδυτών επί των μεγάλων παικτών της Wall Street, των ερασιτεχνών επί των επαγγελματιών, του Δαυίδ κατά του Γολιάθ.

Η αλήθεια όμως ίσως τελικά να είναι πολύ διαφορετική. Ανάλυση της JP Morgan, που κοινοποιήθηκε σε πελάτες της, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι μικροεπενδυτές μάλλον είχαν γραμμένη τη μετοχή της GameStop στη διάρκεια του ράλι. Εξετάζοντας τα δεδομένα των συναλλαγών οι αναλυτές της αμερικανικής τράπεζας διαπίστωσαν ότι στη λίστα με τα 10 πιο αγορασμένα «χαρτιά» των μικροεπενδυτών κατά τη διάρκεια της φρενίτιδας του Ιανουαρίου απουσίαζε η GameStop.

Στο «top 10» υπήρχαν τίτλοι γνωστών κυρίως εταιρειών, όπως οι Apple, Tesla, Facebook, General Motors, Coca-Cola, Microsoft, Verizon, όπως και δύο πολύ σορταρισμένοι από τα hedge funds τίτλοι –ACM Entertainment και Plug Power– που αποτέλεσαν αγοραστικό στόχο των μικροεπενδυτών αλλά δεν κατέγραψαν την εκρηκτική άνοδο της GameStock. Η τελευταία, αντίθετα, ήταν μόλις 15η στις προτιμήσεις των μικρών. Κάτι που δικαίωσε όσους εξέφρασαν αμφιβολίες για τον ρόλο της επενδυτικής μαρίδας στο ράλι.

Τα στοιχεία της Citadel Securities –που διεκπεραιώνει έναν μεγάλο όγκο συναλλαγών στο χρηματιστήριο– έδειξαν και αυτά προς την ίδια κατεύθυνση: στην κρίσιμη τελευταία εβδομάδα του Ιανουαρίου που το ράλι έφτασε στην κορύφωσή του οι μικροεπενδυτές ήταν σύμφωνα με αυτά καθαροί πωλητές στον τίτλο της GameStock, δηλαδή οι πωλήσεις τους υπερτερούσαν των αγορών.

Γρήγορα κέρδη

Με άλλα λόγια, οι αγοραπωλησίες των μικροεπενδυτών δεν επιβεβαιώνουν ότι ήταν αυτοί που προκάλεσαν το ράλι, τη συμπίεση των ανοιχτών θέσεων των hedge funds που οδήγησε τα τελευταία σε τεράστιες ζημιές και αγορές μετοχών όσο-όσο για την κάλυψη θέσεών τους που συνετέλεσαν σε ακόμη μεγαλύτερη άνοδο της τιμής της μετοχής της GameStop.

Και τότε ποιος;

Ουκ ολίγοι παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι η εκρηκτική άνοδος ήταν στην πραγματικότητα δημιούργημα των ίδιων των επαγγελματιών της Wall Street. «Νομίζω ότι είναι λογικό να πούμε ότι και οι θεσμικοί επενδυτές ήταν ενεργοί σε αυτές τις μετοχές», λέει κάποιος εξ αυτών, συμπληρώνοντας ότι ο θόρυβος που προκάλεσε το πλήθος των μικρών έστρεψε αρκετούς θεσμικούς επενδυτές να μπουν στην άνοδο προκειμένου να βγάλουν κάποια γρήγορα κέρδη.

«Θα μπορούσε πάντα να είναι hedge funds που ήταν εντελώς αμέτοχα έως τότε και δεν είχαν σορτάρει στη μετοχή, αλλά όταν είδαν τι συνέβαινε κατάλαβαν ότι μπορούν να κερδίσουν αγοράζοντας», τονίζει ένας αναλυτής. Με την άποψη αυτή συμφωνεί και ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Σικάγου Τοντ Χέντερσον. Υποστηρίζει ότι η κινητήρια δύναμη της μετεωρικής αύξησης της μετοχής της GameStop ήταν hedge funds που αγόρασαν μαζικά μετοχές ή παράγωγα οδηγώντας σε συμπίεση τα hedge funds που είχαν σορτάρει. Το νεοϋορκέζικο hedge fund Senvest Management ήταν, σύμφωνα με τη Wall Street Journal, ένα εξ αυτών καθώς κέρδιζε από την άνοδο του τίτλου της GameStop περί τα 700 εκατ. δολάρια.

Οι μεγαλομέτοχοι της Game­Stop –για τους οποίους ακούστηκαν ελάχιστα στη διάρκεια του φουσκώματος αλλά και του ξεφουσκώματος– ήταν επίσης θεωρητικά μεταξύ των μεγάλων κερδισμένων της ανόδου. Λίγο πριν από το ξεκίνημα της πτώσης, 9 μεγαλομέτοχοι της GameStop κατέγραφαν από άνοδο της μετοχής συνολικά κέρδη που ξεπερνούσαν τα 16,5 δισ. ευρώ. Μεταξύ αυτών και η μεγαλύτερη εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων του κόσμου, Black Rock, που στο τέλος του 2020 είχε στο χαρτοφυλάκιό της 9,2 εκατ. μετοχές –ή σχεδόν το 13% του μετοχικού κεφαλαίου της GameStop–, αξίας 173,6 εκατ δολαρίων.

Η αγοραστική φρενίτιδα που ακολούθησε ανέβασε την αξία των μετοχών της μετά τα μέσα Ιανουαρίου σε πάνω από τα 2,6 δισ. δολάρια. Δυνητικά και εφόσον η θέση της δεν είχε αλλάξει τα κέρδη της σε λιγότερο από έναν μήνα ξεπερνούσαν τα 2,4 δισ. δολάρια. Η BlackRock ήταν ο τρίτος μεγαλύτερος μέτοχος της GameStop. Ο μεγαλύτερος ήταν ακόμη ένας επενδυτικός κολοσσός του πλανήτη, η Fidelity Investments, που διαχειρίζεται πάνω από 3,3 τρισ. δολάρια παγκοσμίως. Η Fidelity κατείχε στα τέλη Σεπτεμβρίου το 13,7% (9,5 εκατ. μετοχές) της GameStop. Τα αντίστοιχα δυνητικά της κέρδη από το ράλι του Ιανουαρίου εκτιμώνται στα 3 δισ. δολάρια.

Τα κέρδη αυτά κάνουν τα 33 εκατ. δολάρια, που διαφήμιζε με ανάρτησή του στο WallStreetBets ότι κέρδιζε ένας μικροεπενδυτής στη διάρκεια της αγοραστικής φρενίτιδας από την άνοδο της GameStop, να μοιάζουν με ψίχουλα.

Τα μεγάλα κέρδη τα καρπώθηκαν οι γνώστες, οι λίγοι και εκλεκτοί. Η μαρίδα, αντίθετα, φαίνεται ότι χειραγωγήθηκε ενώ ένα μεγάλο μέρος της έχασε αποταμιεύσεις ετών. Οι μικροεπενδυτές που αγόρασαν είτε γιατί νόμιζαν ότι μπορούσαν να εκδικηθούν τα κερδοσκοπικά hedge funds είτε γιατί πίστευαν ότι θα πιάσουν την καλή (από μια φούσκα), αποτέλεσαν επί της ουσίας τον μοχλό για την εκτεταμένη κερδοσκοπία των μεγάλων παικτών.

«Νομίζω ότι υπάρχουν κάποιοι μεγάλοι επαγγελματίες εκεί μέσα που θέλουν να μετατρέψουν το πλήθος σε όχλο και να τους κάνουν να επιτεθούν στα hedge funds αγοράζοντας σε αυτό», είχε επισημάνει εύστοχα ο Αρτ Κάσιν, ένα αρκετά έμπειρο στις «σορτομαχίες» στέλεχος της ελβετικής UBS, λίγο πριν από το σκάσιμο της «φούσκας». Το αφήγημα της επανάστασης των μικρών και η απόδοση της ανόδου σε αυτούς αποτελεί από την άλλη πλευρά ένα πανέμορφο πέπλο προκειμένου να καλυφθεί η χειραγώγηση της αγοράς και ο ρόλος των θεσμικών.