Ιδιώτες και «ημέτεροι» σε πόστα του Δημοσίου

Τον δρόμο για την κατάληψη κρίσιμων θέσεων ευθύνης του δημόσιου τομέα από πρόσωπα με ελάχιστα προσόντα και εμπειρία, αλλά και από κομματικά αρεστούς, ανοίγουν διάπλατα διατάξεις του υπουργείου Εσωτερικών που συμπεριλαμβάνονται στο νομοσχέδιο για την κτήση ελληνικής ιθαγένειας.

Με τα άρθρα 20-23 εισάγεται νέα διαδικασία για την επιλογή προέδρων και αντιπροέδρων, διοικητών και υποδιοικητών, καθώς και διευθυνόντων συμβούλων περίπου 1.200 νομικών προσώπων (δημόσιου και ιδιωτικού δικαίου) του κράτους, όπως νοσοκομεία, οργανισμοί όπως ο ΟΑΕΔ, οι Οργανισμοί Ασφάλισης, ο ΕΟΤ, δημόσιες επιχειρήσεις και εταιρείες (πλην των εισηγμένων στο Χρηματιστήριο), εθνικά κέντρα (πλην ερευνητικών που υπάγονται στο υπουργείο Παιδείας), μετοχικά και λιμενικά ταμεία και ένα πλήθος δημόσιων οργανισμών στους οποίους ορίζεται διοίκηση από την κυβέρνηση.

Υποβαθμίζονται οι υποψηφιότητες από το υπαλληλικό δυναμικό του Δημοσίου γενικά και πιο ειδικά των νέων προσοντούχων στελεχών, ενώ, παρότι το υπουργείο Εσωτερικών -στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου- κάνει λόγο για συμπλήρωση της αποκομματικοποίησης του κράτους «με την πρόβλεψη μιας αξιοκρατικής διαδικασίας επιλογής διοικήσεων» δημόσιων οργανισμών, ταυτόχρονα στελεχώνει την επιτροπή που θα προεπιλέγει και θα καλεί σε συνέντευξη τους επικρατέστερους υποψηφίους κατά τα 3/5 με πρόσωπα διορισμένα από την κυβέρνηση.

Με τις προωθούμενες διατάξεις, τρεις είναι οι ελάχιστες προϋποθέσεις προκειμένου να διεκδικήσει κάποιος μια από τις παραπάνω θέσεις:

α) πτυχίο ΑΕΙ της ημεδαπής ή ισότιμο της αλλοδαπής,
β) πολύ καλή γνώση μιας ξένης γλώσσας κράτους-μέλους Ε.Ε.,
γ) πενταετής εργασιακή εμπειρία στον δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα.

Από κει και πέρα, τα μόρια κάθε υποψηφίου θα αντλούνται από τρεις κατηγορίες:

α) τυπικά εκπαιδευτικά προσόντα,
β) εργασιακή εμπειρία,
γ) συνέντευξη.
Κάθε κατηγορία κριτηρίων προσφέρει ίσο μέγιστο αριθμό μορίων.

Αν και στην αιτιολογική έκθεση γίνεται ουσιαστικά λόγος για ισότιμη μεταχείριση μεταξύ υποψηφίων από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, οι εξελίξεις οδηγούν σε μεροληπτική στάση σε βάρος των στελεχών του Δημοσίου:

◾ Τα ελάχιστα απαιτούμενα κριτήρια είναι πολύ κατώτερα των ελάχιστων προϋποθέσεων που προέβλεπε το «Μητρώο Επιτελικών Στελεχών» που θεσπίστηκε επί υπουργικής θητείας Χρ. Βερναρδάκη και καταργήθηκε με τις διατάξεις του «Επιτελικού Κράτους».

Η εγγραφή στο Μητρώο απαιτούσε τουλάχιστον μεταπτυχιακό ή πολυετή εμπειρία σε θέσεις ευθύνης στο Δημόσιο. «Εδώ και χρόνια, το Διοικητικό Επιμελητήριο φωνάζει για τη θέσπιση ως εντελώς απαραίτητων κάποιων βασικών γνώσεων Διοικητικής Επιστήμης-Τεχνολογίας, προκειμένου να στελεχώνονται οι θέσεις διοίκησης των φορέων του Δημοσίου από ανθρώπους ικανούς να ανταποκριθούν στα καθήκοντά τους. Σε κάποιο βαθμό αυτή η λογική είχε γίνει δεκτή από την προηγούμενη κυβέρνηση και είχε θεσπιστεί με τον νόμο 4369/2016, που όριζε προϋποθέσεις και δημιουργούσε Μητρώο Επιτελικών Στελεχών.

Λιγότερα προσόντα

Στο νομοσχέδιο που συζητιέται αυτές τις ημέρες στη Βουλή, η λογική αυτή υποχώρησε πλήρως, προς όφελος μιας ελαχιστοποίησης (μέχρι μηδενισμού) των απαιτούμενων προσόντων», υπογραμμίζει στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος του Διοικητικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, Κ. Παπαδημητρίου, εξηγώντας ότι με τις προωθούμενες διατάξεις «υπάλληλος με (οποιοδήποτε) πτυχίο, ξένη γλώσσα και 5 έτη υπηρεσίας, στον δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα, θα μπορεί να θέτει υποψηφιότητα για ανάληψη θέσης. Το αν ξέρει να διευθύνει ανθρώπους, να σχεδιάζει μακροπρόθεσμα, να οργανώνει, να βλέπει προϋπολογισμούς, να ελέγχει ουδόλως φαίνεται να ενδιαφέρει…».

◾ Υποβαθμίζονται οι απόφοιτοι της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης & Αυτοδιοίκησης (ΕΣΔΔΑ). Η αποφοίτηση από την ΕΣΔΔΑ εξισώνεται με ένα μεταπτυχιακό και ουσιαστικά μπαίνει σε δεύτερη μοίρα. Να σημειωθεί ότι η πλειονότητα των αποφοίτων ΕΣΔΔΑ κατέχει τουλάχιστον ένα μεταπτυχιακό. Επομένως, τα τυπικά προσόντα τους ψαλιδίζονται.

«Ακυρώνεται εν τοις πράγμασι η προστιθέμενη αξία της ΕΣΔΔΑ και δημιουργούνται εύλογες απορίες για το μέλλον που επιφυλάσσεται για τη σχολή και τους αποφοίτους της. Επί της ουσίας, αυτή η υποβάθμιση της ΕΣΔΔΑ είναι υποβάθμιση της ίδιας της δημόσιας διοίκησης», τονίζει στην «Εφ.Συν.» ο Κ. Βαλσαμάκης, ειδικός γραμματέας του Δ.Σ. της Ενωσης Αποφοίτων ΕΣΔΔΑ, σύμφωνα με τον οποίο το «προμοτάρισμα» των ιδιωτών σε βάρος των δημοσίων υπαλλήλων, αλλά και η σύνθεση της επιτροπής επιλογής «δημιουργούν ακόμα μεγαλύτερες ανησυχίες για το μέλλον, την ανεξαρτησία αλλά και τη συνέχεια της δημόσιας διοίκησης».

Η προεπιλογή των υποψηφίων και η συνέντευξη των επτά επικρατέστερων θα γίνονται από επιτροπή που στελεχώνεται από ένα μέλος του ΑΣΕΠ, έναν νομικό σύμβουλο του κράτους και τρία ελεγχόμενα από την κυβέρνηση μέλη: α) τον πρόεδρο της Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης & Αυτοδιοίκησης, β) τον γενικό γραμματέα Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων της Προεδρίας της Κυβέρνησης, γ) τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Εσωτερικών αρμόδιο για θέματα ανθρώπινου δυναμικού. Τι ελπίδες, μπορούν άραγε, να έχουν υποψήφιοι που ανήκουν σε αντίπαλα της κυβέρνησης κόμματα;