Ενας χρόνος νομοθέτησης της Ν.Δ. υπέρ της ιδιωτικής εκπαίδευσης

Την περασμένη εβδομάδα ψηφίστηκε στη Βουλή ο νέος νόμος για την επαγγελματική εκπαίδευση με σοβαρές επιπτώσεις στους μαθητές, την κοινωνία, ακόμα και την οικονομία, σε συνδυασμό με την υποβάθμιση της ίδιας της ποιότητάς της.

Είναι πειρασμός να εμβαθύνει κανείς εξαρχής στο πλήθος προβληματικών ρυθμίσεων, αλλά τότε υπάρχει ο κίνδυνος να χαθεί η μεγάλη εικόνα: από το καλοκαίρι του 2019 το υπουργείο Παιδείας εξαντλείται νομοθετικά σε μια εκστρατεία υποβάθμισης του δημόσιου σχολείου και πανεπιστημίου προς όφελος της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Το τελευταίο νομοσχέδιο δεν είναι παρά ακόμα μια ψηφίδα.

Πριν από έναν χρόνο ήδη, η κυβέρνηση περιφρονώντας τους πρυτάνεις νομοθέτησε την αναγνώριση των πτυχίων των κολεγίων, χωρίς την προβλεπόμενη αξιολόγηση από τον ΔΟΑΤΑΠ. Το έκανε γιατί πραγματικά θα άνοιγε διεξόδους στους αποφοίτους τους; Αλίμονο. Το έκανε μόνο για να μπορούν να το αξιοποιήσουν στην αγορά οι κολεγιάρχες.

Λίγο μετά, τον Απρίλιο, θέσπισε ποικίλες ρυθμίσεις υπέρ της ιδιωτικής εκπαίδευσης, όπως την αύξηση (εν μέσω πανδημίας!) των μαθητών ανά τάξη στα Νηπιαγωγεία και τα Δημοτικά στους 26 (από 22 που τον είχε κατεβάσει ο ΣΥΡΙΖΑ), πάγιο αίτημα των σχολαρχών για οικονομικούς λόγους.

Ταυτόχρονα αναιρούσε έτσι ένα συγκριτικό πλεονέκτημα (μικρότερες τάξεις) των δημόσιων σχολείων, κόβοντας και τις ανάγκες σε δασκάλους. Στο ίδιο σχέδιο νόμου η κ. Κεραμέως όριζε στα 17 έτη το δικαίωμα εγγραφής των νέων στα ΕΠΑΛ, κλείνοντας μια οδό κατάκτησης επαγγελματικών προσόντων στους νέους που ξεκινούν τη φοίτηση σε μεγαλύτερη ηλικία, συχνά μετά την αποφοίτηση από το Λύκειο.

Με στοιχεία δείξαμε τότε ότι το ηλικιακό όριο θα στερούσε από τα ΕΠΑΛ το 33,3% – 94,5% των μαθητών τους, στέλνοντάς τους σε ιδιωτικά εκπαιδευτήρια. Και αυτό, να θυμίσουμε, όταν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε ολοκληρώσει μια εξαιρετική προσπάθεια αναβάθμισης των ΕΠΑΛ, τη «Νέα Αρχή», βραβευμένη από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Ηταν δε τόσο κραυγαλέα ταξική και «φιλο-ιδιωτική» η επιλογή αυτή και τόσο βροντερή η αντίδραση μαθητών, γονέων και εκπαιδευτικών, που αποσύρθηκε άρον άρον.

Μες στον Ιούλιο, με τα σχολεία κλειστά, έγινε το τρίτο βήμα, με το «καθαρόαιμο» πλέον νομοσχέδιο για την ιδιωτική εκπαίδευση. Σε αυτό, ανάμεσα σε πλήθος αρνητικών ρυθμίσεων, είδαμε να χαλαρώνει η κρατική εποπτεία, αυτή που εξασφαλίζει ισότητα -τουλάχιστον στα γνωστικά πεδία και στην ύλη- των ιδιωτικών με τα δημόσια σχολεία, ακόμα ένα πάγιο αίτημα των σχολαρχών.

Επιπλέον αποδομήθηκαν οι εργασιακές σχέσεις, προς όφελος φυσικά της εργοδοσίας, ενώ με τη θεσμοθέτηση του βαθμού απολυτηρίου ως κριτηρίου με υψηλή βαρύτητα για την εισαγωγή στα ΑΕΙ, οι σχολάρχες απέκτησαν και το καρότο για τους γονείς αλλά και το μαστίγιο για τους εκπαιδευτικούς που δεν «συμμορφώνονταν στις υποδείξεις» για καλύτερο βαθμό -ένα αθέμιτο πλεονέκτημα σε βάρος των μαθητών του δημόσιου σχολείου.

Ολες αυτές οι νομοθετικές ρυθμίσεις έγιναν φυσικά με την «παρότρυνση» των ιδιοκτητών κολεγίων και ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων, με τον πρόεδρο του Συνδέσμου των δεύτερων να δηλώνει ευθαρσώς ότι είχε προεκλογικά ενισχύσει οικονομικά τη Ν.Δ., γιατί… ήταν δική του η τσέπη.

Δεν είναι εκεί το θέμα βέβαια, αλλά στην «πειθαρχημένη» νομοθέτηση εν συνεχεία, οι προτεραιότητες της οποίας έχουν αναγορεύσει δικαίως την κ. Κεραμέως στη συνείδηση των εκπαιδευτικών ως υπουργό Ιδιωτικής Παιδείας και Θρησκευμάτων.

Γι’ αυτό εξάλλου το 93%+ των εκπαιδευτικών δεν πήραν μέρος στις εκλογές για τα υπηρεσιακά συμβούλια που επέμεινε να διοργανώσει η υπουργός εν μέσω πανδημίας, μια πολιτική έκφραση απόρριψης υπουργού χωρίς προηγούμενο…

Το νέο νομοσχέδιο

Ο νέος νόμος για την επαγγελματική εκπαίδευση έρχεται να συμπληρώσει το κρεσέντο. Εχει αυτή τη φορά τη σύμφωνη γνώμη ΣΕΒ και ΣΕΤΕ (μεγαλοξενοδόχοι). Απέναντί του, σύσσωμη η αντιπολίτευση, οι εκπαιδευτικοί, η ΓΣΕΕ, η ΓΣΕΒΕΕ, οι εκπρόσωποι των οποίων στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων στηλίτευσαν την κυβερνητική επιλογή να εκδιώκονται οι 15χρονοι έφηβοι από τα σχολεία.

Ακόμη και ο νυν γ.γ. Επαγγελματικής Εκπαίδευσης Γ. Βούτσινος, αρχιτέκτονας του νόμου, σε άρθρο του το 2013 επέκρινε τον ανάλογο τότε νόμο Αρβανιτόπουλου, γράφοντας ότι «η πλειονότητα των αναλυτών διεθνώς υποστηρίζει ότι είναι λάθος η αυστηρή σχεδίαση και η εφαρμογή προγραμμάτων εξειδικευμένων τεχνικών γνώσεων και ικανοτήτων στις μικρές ηλικίες των μαθητών».

Το αποτέλεσμα; Η ειδίκευση τώρα «κατεβαίνει» κι άλλο, σε 15χρονα παιδιά που τελειώνουν το Γυμνάσιο, ενσωματώνοντάς τα μάλιστα σε ένα μοντέλο απλήρωτης και ανασφάλιστης εργασίας.

Συνέπειες: Αποκομμένα τόσο πρόωρα από τη μόρφωση που προσφέρει η γενική παιδεία, χάνουν το υπόβαθρο που θα τα βοηθήσει να εξελιχθούν σε σύγχρονους και δημοκρατικούς πολίτες. Δεύτερον, εξίσου ουσιαστικό, στερούνται μιας στέρεης τεχνικής εκπαίδευσης, πάνω στην οποία θα πατήσει αργότερα (όπως είναι σκόπιμο) η εξειδίκευση.

Στο μέλλον, ως εργαζόμενοι πια, δεν θα έχουν τα εφόδια να ανταποκριθούν στις συνθήκες μιας οικονομίας που αλλάζει ραγδαία και να επιμορφωθούν ενδεχομένως σε έναν διαφορετικό τομέα. Οι επιλογές σε μια ανώριμη ηλικία θα σημαίνουν ανεργία και αδιέξοδα μια ζωή.

Στην επαγγελματική εκπαίδευση, η κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι υψηλότερα τεχνικά προσόντα, για τη στήριξη και ανάπτυξη μιας οικονομίας καινοτομίας και νέων τεχνολογιών. Το ακριβώς αντίθετο νομοθέτησε η Ν.Δ., στην αυγή του 2021: Στα ΕΠΑΛ, συρρίκνωση ειδικοτήτων, λιγότεροι μαθητές, λιγότεροι καθηγητές, σύντομα λιγότερα ΕΠΑΛ. Στον ΟΑΕΔ, υποβάθμιση των σχολών στο «επίπεδο 3», κάτι που θα παρασύρει αναδρομικά τα πτυχία δεκάδων χιλιάδων αποφοίτων τους, και μαζί τις αποδοχές τους.

Σε πολλά δημόσια ΙΕΚ λουκέτο! Απίστευτη η επιλογή να τεθεί ως όριο λειτουργίας στην επαρχία μια εκατοντάδα μαθητών ανά ΙΕΚ. Επιπλέον, πρώτη φορά απαιτούνται δίδακτρα για… «να μη γράφονται μαθητές για το πάσο»! Αλλος ο πραγματικός στόχος βέβαια, να αρθεί ένα βασικό κριτήριο επιλογής των δημόσιων ΙΕΚ, ήτοι η δωρεάν φοίτηση.

Είναι προφανές το σωρευτικό αποτέλεσμα της νομοθέτησης ενός έτους: τα παιδιά σπρώχνονται στις ιδιωτικές δομές. Ιδιωτικός τομέας με το ζόρι όμως, κι όχι από «επιλογή» επειδή θα είναι… «άριστος». Επειδή οι δυνατότητες για δημόσια επαγγελματική και τεχνική εκπαίδευση θα είναι πλέον λιγότερες, λιγότερο προσιτές και δραματικά υποβαθμισμένες

Τελευταίο (για την ώρα!) δώρο της κας Κεραμέως στους κολεγιάρχες, αντίδωρο θα το ονομάσω μάλλον, η αιφνιδιαστική τροπολογία που ψήφισε μόνη της η ΝΔ στο παραπέντε, με την οποία οι απόφοιτοι κολεγίων εγγράφονται στο ΤΕΕ με αναβαθμισμένα επαγγελματικά προσόντα! Ερήμην του ΤΕΕ, ερήμην της αξιολόγησης και της αριστείας!

Αυτό εξάλλου έχει αποδειχθεί ότι ήταν τελικώς το όραμά τους: ένας κρατικοδίαιτος καπιταλισμός της μετριότητας, ταϊσμένος με δημόσιο χρήμα την ώρα που καταφτάνουν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για την κατάρτιση και ανατέλλει πανηγυρικά η νέα γενιά των «ΚΕΚ της αρπαχτής» που ξαναζήσαμε τη δεκαετία του ‘90.

Η επόμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα έχει πρώτιστο καθήκον να ξαναστήσει το δημόσιο σχολείο στα πόδια του. Ελπίζω να μην καθυστερήσει η στιγμή, καθώς η καταστροφική μανία της κυβέρνησης Ν.Δ. είναι χωρίς προηγούμενο στη Μεταπολίτευση.

* βουλευτής Α’ Αθηνών ΣΥΡΙΖΑ