«Όποιος μας πρόδωσε, δεν θα μας συγχωρέσει ποτέ για την πράξη του αυτή»
(Nicolas Gomez Davila)
Έπεσε πολύ πρόσφατα στα χέρια μου ένα περιοδικό που είχε αφιέρωμα στην υπόθεση Οτζαλάν. Για την ακρίβεια, στον τρόπο με τον οποίον το Φεβρουάριο του 1999 βρέθηκε στα χέρια του τουρκικού κράτους η ηγετική φυσιογνωμία του κουρδικού απελευθερωτικού αγώνα. Θα πει κάποιος: τι νόημα έχει στο σήμερα μία τέτοια αναδίφηση;
Οι ιστορικές μνήμες πάντα έχουν τη σημασία τους. Οι συμβολισμοί που προκύπτουν από γεγονότα όπως εκείνα που έλαβαν χώρα για πολλούς συνεχόμενους μήνες, και συνιστούσαν μία άτυπη Οδύσσεια για τον Αμπντουλάχ Οτζαλάν, αποτελούν (από τη στιγμή που συμβαίνουν κι ύστερα…) παραδείγματα που ενεργοποιούν τις σκέψεις και ίσως και εν μέρει να συμβάλλουν στη μελλοντική αποτροπή. Αν και αυτό το τελευταίο είναι αρκετά αμφιλεγόμενο, ως συμπέρασμα…
Σιωπή και λήθη σε τέτοιες περιπτώσεις επιζητάνε μονάχα όσοι έχουν «λερωμένη τη φωλιά τους» ή οι γενικώς απαθείς… Εκείνοι που κινούν τα νήματα και εκείνοι που πιστεύουν πως «αδιαφορώντας» θα καλύπτουν συνεχώς τις όποιες ανασφάλειές τους… Πάμε να ξετυλίξουμε, λοιπόν, κάποιες πτυχές του ζητήματος της σύλληψης Οτζαλάν από το τουρκικό κράτος. Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι, όχι λίγοι, αλλά ούτε και πολλοί, που αποφασίζουν να υπηρετήσουν με αγωνιστικό τρόπο τις πεποιθήσεις τους και αναλαμβάνουν δράσεις για έναν ανώτερο σκοπό. Αυτοί εκ των πραγμάτων στρέφονται ενάντια σε κάποια εξουσιαστική τάξη και αυτό δεν είναι ούτε παιχνίδι, ούτε κάτι που δεν έχει συνέπειες… Έτσι, αυτή η τάξη τους στοχοποιεί, συχνά τους βαφτίζει τρομοκράτες και επιζητεί την με κάθε τρόπο εξόντωσή τους. Ακόμα και τη φυσική, εκεί που είναι εφικτό…
Ας το δούμε λίγο θεωρητικά, έχοντας ως βάση στο νου τα όσα έγιναν τότε με τον Κούρδο ηγέτη. Όταν μία περιφερειακή δύναμη θέλει κάτι διακαώς, οι μεγάλες δυνάμεις σταθμίζουν τις παραμέτρους και «ενημερώνουν» για τις βουλήσεις τους με γνώμονα είτε μεσοπρόθεσμα, είτε πιο μακροπρόθεσμα δικά τους συμφέροντα. Οι βουλήσεις ενός ισχυρού πόλου εξουσίας στην ουσία είναι προσταγές. Εκείνη την εποχή φερ΄ειπείν η Ρωσία βρισκόταν υπό την επίδραση της σοβαρότερης οικονομικής κρίσης της σύγχρονης ιστορίας της (στην οποία οδήγησαν τα αποτυχημένα φιλελεύθερα οικονομικά προγράμματα που προώθησε η κυρίαρχη τότε ελίτ). Μία συνθήκη που συνδυαζόταν και με την πανθομολογούμενη πολιτική ανεπάρκεια της ηγεσίας Γέλτσιν. Επί του πρακτέου, η Ρωσία λίγο πριν το τέλος της δεκαετίας του 1990 έσκαβε το έδαφος για να πέσει ο σπόρος της πουτινικής αναγέννησης-αναμόρφωσης, απλά δεν το είχε πάρει χαμπάρι σχεδόν κανένας… Έτσι, αρνήθηκε να βοηθήσει τον Οτζαλάν σε μάκρος χρόνου. Οι ΗΠΑ, από την άλλη, ταυτίστηκαν πλήρως με τις τουρκικές επιδιώξεις, ζητώντας όμως από τους Τούρκους να μην οξυνθούν οι σχέσεις τους με την Ελλάδα.
Η Ιταλία του Ντ΄ Αλέμα ήξερε τι γίνεται και τι έπρεπε να κάνει, αλλά δεν τόλμησε. Ήταν μία δύσκολη εποχή που κάθε μπαϊράκι είχε συνέπειες, επομένως ελάχιστοι, μην πούμε σχεδόν κανένας, δεν αναλάμβανε να «βγάλει το φίδι από την τρύπα» σε εκείνη τη συγκυρία. Εξάλλου, η σοσιαλδημοκρατία τότε ερωτοτροπούσε με έναν δεξιόστροφο κεντρισμό όσο ποτέ άλλοτε στην ιστορική της διαδρομή… Ο Οτζαλάν «πετάχτηκε» σε έναν ωκεανό, και όσο καλό κολύμπι και να ήξερε ο ίδιος, δύσκολα θα έφτανε στην ακτή που επιθυμούσε….Η, δε, Κένυα δεν θα μπορούσε καν να σκεφτεί να εναντιωθεί στις κυρίαρχες επιταγές που έρχονταν από τα ισχυρότερα κέντρα του πλανήτη…
Και η Ελλάδα; Για την ακρίβεια, τι έκανε το επίσημο ελληνικό κράτος; Η κυβέρνηση Σημίτη δεν αμφιταλαντεύθηκε και πολύ. Γρήγορα πήρε τις αποφάσεις της… Και έτσι προχώρησε σε μία κίνηση που σημάδεψε αρνητικά τη νεότερη ιστορία της χώρας… Ερχόμενος κάποιος ξανά μετά από τόσα χρόνια σε επαφή με τα πραγματικά γεγονότα εκείνης της υπόθεσης, καταλαβαίνει δύο πράγματα: τις δυσκολίες κάθε μοναχικής πορείας απέναντι σε θεούς και δαίμονες, αλλά και την ουσιαστική αναγκαιότητα που γεννιέται στην πράξη (και όχι στη θεωρία…) για στήριξη από κάποια δύναμη που μπορεί να δημιουργήσει συνθήκες ουσιαστικής απεμπλοκής… Το φαινομενικό ταξίδι του Οτζαλάν από το Ναϊρόμπι στην Ολλανδία, ενδεχομένως στο Δικαστήριο της Χάγης στο οποίο σκεφτόταν να παραδοθεί, ήταν τελικά ένα ταξίδι προς τη φυλάκιση στα πάντα επαχθή και «ανήλιαγα» τουρκικά μπουντρούμια…
Η φοβική προσέγγιση του ζητήματος από το μεταλλαγμένο εκείνα τα χρόνια, και άκρως διαφορετικό σε τεχνοτροπία και προτεραιότητες από το ΠΑΣΟΚ της δεκαετίας του 1980, κυβερνών κόμμα ανέδειξε πως όταν δεν θέλεις μπελάδες, όταν θέλεις να αποφύγεις την παραμικρή προστριβή γιατί νιώθεις υπόχρεος…, είσαι δικαιολογημένος στον εαυτό σου (και μόνο…) να προβείς σε ενέργειες που θα σε στιγματίσουν εσαεί… Ο εκσυγχρονισμός, που λανσαρίστηκε τόσο μεγαλεπήβολα από τα εγχώρια ΜΜΕ, δεν ήταν τίποτα άλλο παρά η βίαιη προσαρμογή του ΠΑΣΟΚ στις συνθήκες της ανερχόμενης παγκόσμιας Νέας Τάξης και του βασικού συνοδευτικού πολιτικού της υποβάθρου…
Ο Αμπντουλάχ Οτζαλάν βρέθηκε τότε στα χέρια του τουρκικού κράτους, όμως τα δίκαια του λαού του εξακολουθούν να αποτελούν επίμαχο σημείο τριβής ακόμα και στις μέρες μας. Όσο για τον ίδιο και την τύχη του, η ανθρώπινη ιστορία είναι γεμάτη από σκληρούς ανταγωνισμούς και παρόμοιες περιστάσεις στις οποίες κάποιος «βρέθηκε προ των συνεπειών της ανυπακοής του». Οι τιμωρίες που επιφυλάσσουν οι εξουσίες είναι πολλές φορές αδυσώπητες. Όμως, αλήθεια, δεν αναρωτιούνται οι κάθε λογής απολογητές, γιατί ποτέ δεν σβήνει η φλόγα της ανυπακοής; Έτσι ώστε, αργά ή γρήγορα, να καταντάει πρωταρχικό ζητούμενο αυτοεπιβεβαίωσης και αυτοσυντήρησης για τις ίδιες, η με κάθε τρόπο αποφυγή της μετατροπής της φλόγας σε φωτιά που θα παρασύρει πολλά στο διάβα της. Οι καιροί που έχουν ξεκινήσει θα χρειαστούν πολλές «πυροσβεστικές» υπηρεσίες και τα διάφορα επιτελεία ετοιμάζονται (και) προς αυτήν την κατεύθυνση…
Πηγή
Author:
