Διπλή ανάσχεση

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ 25.12.2020, 11:33

Το 1971-72 οι Νίξον – Κίσινγκερ προχώρησαν στην εξομάλυνση των σχέσεων των ΗΠΑ με την Κίνα του Μάο και έτσι μπόρεσαν στη συνέχεια να διαπραγματευτούν από καλύτερη θέση με την ΕΣΣΔ του Μπρέζνιεφ.

Στα χρόνια που ακολούθησαν το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και τη διάλυση του σοβιετικού μπλοκ το 1989-91 η Ουάσινγκτον διαμόρφωσε μια πολιτική ταυτόχρονης, διπλής ανάσχεσης του Πεκίνου και της Μόσχας.

Σε ό,τι αφορά το Πεκίνο, στόχος της Ουάσινγκτον ήταν και παραμένει να μην αποκτήσει η Κίνα περιφερειακή και διεθνή γεωπολιτική επιρροή αντίστοιχη με την οικονομική και εμπορική ισχύ της.

Σε ό,τι αφορά τη Μόσχα, η Ουάσινγκτον θέλει να παρεμποδίσει και εάν και όπου αυτό είναι δυνατόν να αποτρέψει την όποιας μορφής παλινόρθωση ρωσικής επικυριαρχίας στην πρώην ΕΣΣΔ.

Την παραπάνω γραμμή πλεύσης, που χαράχτηκε στο τέλος της θητείας του Μπους πατρός, συνέχισαν ο Κλίντον, ο Μπους υιός και ο Ομπάμα.

Κάποιες παρεμβάσεις και τοποθετήσεις του Τραμπ λίγο πριν και λίγο μετά την εκλογή του άφηναν να εννοηθεί ότι ήθελε να επαναλάβει αντεστραμμένο τον ελιγμό των Νίξον – Κίσινγκερ.

Να επιδιώξει, δηλαδή, κατά προτεραιότητα την εξομάλυνση των σχέσεων με τη Ρωσία για να διαπραγματευθεί στη συνέχεια από θέση ισχύος με την Κίνα.

Το παραπάνω σενάριο όπως είναι γνωστό ακυρώθηκε από τη θύελλα κατηγοριών και δικαστικών ερευνών για ανάμειξη του Κρεμλίνου υπέρ του Τραμπ στην προεκλογική εκστρατεία του 2016.

Σε ό,τι αφορά τον νεοεκλεγέντα Μπάιντεν, όλα δείχνουν ότι θα επαναφέρει και θα ενισχύσει το δόγμα της ταυτόχρονης, διπλής ανάσχεσης της Ρωσίας και της Κίνας.

Πρόκειται για μια επιλογή που προϋποθέτει ένα προαπαιτούμενο και εμπεριέχει έναν κίνδυνο.

Το προαπαιτούμενο είναι η συστοίχιση της Ε.Ε. με τις ΗΠΑ στο πλαίσιο μιας αναζωογονημένης Διατλαντικής Σχέσης.

Η στάση της Γερμανίας απέναντι στην παραπάνω προοπτική συμπυκνώνει τη μεγάλη και δεδομένη συνολική ευρωπαϊκή αντίφαση.

Το Βερολίνο θέλει ταυτόχρονα εγγύηση της ευρωπαϊκής ασφάλειας σε διατλαντικό πλαίσιο, στρατηγική οικονομική και εμπορική συνεργασία με την Κίνα και προνομιακή ειδική ενεργειακή σχέση με τη Ρωσία.

Με την πανδημία να σκιάζει τις αντοχές της παγκόσμιας οικονομίας, το κόστος μιας αναβαθμισμένης διατλαντικής σχέσης προβάλλει από υψηλό έως απαγορευτικό για τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.

Δίπλα στο δύσκολο προαπαιτούμενο υπάρχει ο υψηλός κίνδυνος.

Η ταυτόχρονη προσπάθεια των ΗΠΑ για ανάσχεση της γεωπολιτικής ισχύος της Ρωσίας και της Κίνας να δρομολογήσει δυναμική στρατηγικής ευρασιατικής σύγκλισης των δυο παραπάνω δυνάμεων.

Ετσι, πέρα από τις αντιρρήσεις των Ευρωπαίων, η Διπλή Ανάσχεση μπορεί να λειτουργήσει ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία επιταχύνοντας τη διαμόρφωση της πρώτης αντιαμερικανικής συσπείρωσης στη μεταψυχροπολεμική εποχή.

Μέχρι στιγμής η Ρωσία και η Κίνα όπως και τα άλλα κέντρα ισχύος του πλανήτη, παλαιά και αναδυόμενα, δεν αποπειράθηκαν να συμπήξουν αντιαμερικανικό μέτωπο καθώς επένδυαν στην προοπτική της εξομάλυνσης των διμερών σχέσεων με τις ΗΠΑ.

Η Ιστορία διδάσκει ότι όταν ανοίγεις ταυτόχρονα δύο μέτωπα στρατηγικής αντιπαλότητας, μοιραία πριμοδοτείς την προσέγγιση των δύο δυνάμεων που στοχοποιείς.

Βρετανία και Γαλλία το 1939 με την ταυτόχρονη αντιπαλότητά τους με Γερμανία και ΕΣΣΔ δρομολόγησαν την προσέγγισή τους, η οποία αποτυπώθηκε στο Σύμφωνο Ρίμπεντροπ – Μολότοφ.