Στο εξωτερικό η ανακουφιστική φροντίδα θεωρείται τόσο σημαντική με αποτέλεσμα το 1987 να αναγνωριστεί ως ιατρική ειδικότητα στη Μεγάλη Βρετανία.
«Ανακουφίζω σημαίνει ξαλαφρώνω, δεν σώζω αλλά συμπαρίσταμαι. Δεν αξίζει τον κόπο μία τέτοια προσπάθεια;» – Ομάδα Γαλιλαίας
«Η ανακουφιστική αγωγή δεν αντικαθιστά τη θεραπεία αλλά παρέχεται ταυτόχρονα με αυτή» – Ομάδα Γαλιλαίας
«You matter because you are you (αξίζεις γιατί είσαι εσύ)» – Cicely Saunders
«Η ανακουφιστική φροντίδα εστιάζει στο πρόσωπο που υποφέρει και το βλέπει σαν ολότητα» – Ομάδα Γαλιλαίας
«Ελλείψει δομών ανακουφιστικής υποστήριξης, οι περισσότεροι άρρωστοι περνούν το τελευταίο στάδιο της ζωής τους στο νοσοκομείο μακριά από τους οικείους τους, χωρίς καλή ποιότητα ζωής» – Ομάδα Γαλιλαίας
«There is an end to cure there is no end to care» – Palliative Care motto
«We cannot change the outcome but we can affect the journey» – Ann Richardson
«Θα μπορούν να είναι μαζί τους τα παιδιά και τα εγγόνια τους, θα δίνει τη βεβαιότητα στις οικογένειες ότι θα έχουν κάνει το καλύτερο για τους ανθρώπους τους» – Ομάδα Γαλιλαίας
«Η παροχή ανακουφιστικής φροντίδας από τα αρχικά στάδια της νόσου
μειώνει τις άσκοπες εισαγωγές στα δημόσια νοσοκομεία» – ΠΟΥ
Οι άνωθι φαινομενικά ασύνδετες πληροφορίες προκαλούν σύγχυση στους περισσότερους από εμάς. Ολες όμως έχουν κοινό παρονομαστή τον όρο Ανακουφιστική Φροντίδα
Η επιστήμη της ανακουφιστικής φροντίδας (palliative care medicine) εστιάζει στην καθολική ανακουφιστική φροντίδα των ασθενών με χρόνια νοσήματα καθώς και των οικείων τους. Η αντιμετώπιση ενός ασθενούς με χρόνια νόσο (π.χ. καρκίνος, νευρολογικές παθήσεις, χρόνια καρδιακή ή αναπνευστική ανεπάρκεια) δεν είναι εύκολη υπόθεση. Εκτός από την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας, είναι αναγκαία και η διαχείριση των συνοδών συμπτωμάτων, τα οποία συχνά μπορεί να είναι χρόνια και βασανιστικά. Υπό αυτές τις συνθήκες η ποιότητα της ζωής επηρεάζεται δραματικά και η ανάγκη ψυχολογικής υποστήριξης είναι ζωτικής σημασίας.
Η ανακουφιστική φροντίδα παρέχεται μέσα από μια διεπιστημονική ομάδα επαγγελματιών υγείας (ιατροί, νοσηλευτές, φυσιοθεραπευτές, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί κ.ά.) εστιάζοντας στο να συμπληρώσει τη θεραπευτική αντιμετώπιση του νοσήματος και όχι να την αντικαταστήσει. Στόχος της ομάδας είναι να προλαμβάνει και να ανακουφίζει συμπτώματα όπως ο πόνος, η ναυτία, η δύσπνοια.
Επιπλέον παρέχει ψυχολογική υποστήριξη στον πάσχοντα και στο περιβάλλον του και παράλληλα διαχειρίζεται κοινωνικά και λειτουργικά ζητήματα της καθημερινότητας του αρρώστου. Προκειμένου να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις του εγχειρήματος για ολιστική προσέγγιση του ασθενούς, η ανακουφιστική αγωγή είναι σκόπιμο να αρχίζει από τη στιγμή της διάγνωσης και να συνεχίζεται σε όλα τα στάδια εξέλιξης της νόσου.
Στην πράξη, η ομάδα της ανακουφιστικής φροντίδας έρχεται να διαδραματίσει πολύτιμο ρόλο καθώς πλαισιώνεται από τους ειδικούς επαγγελματίες που θα υποστηρίξουν τον άρρωστο αλλά και την οικογένεια είτε με ημερήσια φροντίδα στο σπίτι είτε με φιλοξενία σε ειδική μονάδα που ονομάζεται ξενώνας παροχής ανακουφιστικής φροντίδας (hospice), όταν τα προβλήματα που σχετίζονται με τη νόσο δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν επαρκώς στο σπίτι.
Ο πρώτος ξενώνας ιδρύθηκε στην Αγγλία τη δεκαετία του 1960 (St Cristopher’s Hospice) με πρωτεργάτη την Cicely Saunders. Λίγα χρόνια αργότερα, και συγκεκριμένα το 1974, λειτούργησε η πρώτη μονάδα ανακουφιστικής φροντίδας (New Haven Hospice) στο Connecticut των ΗΠΑ και έξι χρόνια μετά ιδρύθηκε το International Hospice Institute και το European Association of Palliative Care. Στο εξωτερικό η ανακουφιστική φροντίδα θεωρείται τόσο σημαντική με αποτέλεσμα το 1987 να αναγνωριστεί ως ιατρική ειδικότητα στη Μεγάλη Βρετανία.
Σταδιακά η ιδέα της ανακουφιστικής αγωγής επεκτάθηκε παγκοσμίως ώστε στις μέρες μας να λειτουργούν οργανωμένες μονάδες hospice σε περίπου 90 χώρες. Οι χώροι αυτοί χαρακτηρίζονται από τη γαλήνη και θαλπωρή ενός σπιτιού, παρέχοντας στον νοσηλευόμενο τον δικό του προσωπικό χώρο αλλά με την απαιτούμενη υποστήριξη από μια καλά συντονισμένη ομάδα επαγγελματιών. Παράλληλα η δομή παρέχει τη δυνατότητα φιλοξενίας των στενών συγγενών.
Με την πάροδο των ετών σε κάποιες χώρες το πλαίσιο της ανακουφιστικής φροντίδας έχει αναπτυχθεί περαιτέρω. Ενδεικτικά στη Μεγάλη Βρετανία το 2002 υπήρχαν: 408 ομάδες κατ’ οίκον νοσηλείας, 223 μονάδες ανακουφιστικής φροντίδας, 234 κέντρα ημερήσιας φροντίδας, 176 νοσηλευτές υποστήριξης στα νοσοκομεία (Συμβούλιο της Ευρώπης, 2003 – Hospice Information Service, 2002).
Μόλις πριν από σχεδόν τρία χρόνια άνοιξε και λειτουργεί το πρώτο και μοναδικό ελληνικό hospice ενηλίκων (Γαλιλαία), το οποίο με γενναίες προσπάθειες περιλαμβάνει 9 κλίνες. Το hospice παρέχει ολοκληρωμένη ανακουφιστική φροντίδα στην περιοχή της Αττικής μέσα από ένα πλαίσιο διεπιστημονικής προσέγγισης και έχει στη διάθεσή του ένα εκτεταμένο δίκτυο φροντίδας κατ’ οίκον, που καλύπτει το ανατολικό τμήμα του νομού.
Πεποίθηση των υπευθύνων και εθελοντών της ομάδας είναι ότι «ο κόσμος θα ήταν καλύτερος αν όλοι οι ασθενείς με απειλητική για τη ζωή τους νόσο μπορούσαν να ζήσουν το περισσότερο από την κάθε μέρα που έχουν μαζί με τους ανθρώπους που αγαπούν».
Δυστυχώς η ανακουφιστική φροντίδα δεν έχει μέχρι σήμερα ενσωματωθεί στο ΕΣΥ, παρ’ όλο που, όπως εύστοχα έχει διατυπωθεί από επαγγελματία της, «η επένδυση στην ανακουφιστική φροντίδα είναι επένδυση στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια».
Πηγή
Author:
