Ανταγωνισμός για τα σουπερμάρκετ του μέλλοντος

Με αυξήσεις του τζίρου που κινήθηκαν σταθερά σε διψήφια ποσοστά το διάστημα της πανδημίας, τα σουπερμάρκετ ανήκουν στους κερδισμένους του 2020. Τόσο κατά τη διάρκεια του πρώτου λοκντάουν όσο και στο δεύτερο, τα σουπερμάρκετ είδαν τις πωλήσεις τους να εκτοξεύονται, ειδικά στα λεγόμενα «ταχυκίνητα καταναλωτικά αγαθά» -τρόφιμα, ποτά, καθαριστικά-, κλείνοντας τη χρονιά με εκτιμώμενο τζίρο άνω των 13 δισ. ευρώ – σχεδόν ένα δισ. περισσότερο από το 2019.

Αν σε αυτό προσθέσουμε την ιλιγγιώδη αύξηση των διαδικτυακών πωλήσεων, που υπερδιπλασιάστηκαν από το 2019, είναι προφανές ότι η αγορά των σουπερμάρκετ και στην Ελλάδα θα αποτελέσει πεδίο σκληρού ανταγωνισμού, αλλά και δοκιμαστικό σωλήνα ριζικών αλλαγών στην οργάνωση της εργασίας, της παραγωγής και της κατανάλωσης.

Μια πρώτη γεύση των επερχόμενων αλλαγών πήραν όσοι συμμετείχαν στο διήμερο συνέδριο του Ινστιτούτου Ερευνας Λιανεμπορίου και Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), που φέτος πραγματοποιήθηκε μέσω τηλεδιασκέψεων, με θέμα «Σουπερμάρκετ 2030» και το βλέμμα στραμμένο στη δεκαετία που ξεκινά.

Στελέχη της αγοράς, διευθυντές εγχώριων και πολυεθνικών αλυσίδων, μάνατζερ, τεχνοκράτες αναλυτές, ο υπουργός Ανάπτυξης Αδ. Γεωργιάδης, ο πρόεδρος της Αρχής Ανταγωνισμού Γ. Λιανός, ο διευθυντής του ΙΟΒΕ Ν. Βέττας, ήταν ανάμεσα στους δεκάδες ομιλητές του συνεδρίου που ήταν αφιερωμένο στους «ήρωες της πανδημίας» – δηλαδή τους εργαζόμενους. Οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, όσο τα αφεντικά τους παρακολουθούσαν το διαδικτυακό ιβέντ, με το τσουχτερό αντίτιμο από 100 ώς 175 ευρώ το άτομο, δούλευαν ασταμάτητα στα φυσικά και διαδικτυακά καταστήματα, μετρώντας δεκάδες κρούσματα κορονοϊού μεταξύ των συναδέλφων τους, παρά τα μέτρα ασφαλείας.

Το «ανθρωποκεντρικό σουπερμάρκετ του μέλλοντος», στο οποίο «ο ανθρώπινος παράγοντας είναι στο επίκεντρο της αναπτυξιακής στρατηγικής», περιέγραψε ο επιστημονικός συνεργάτης του ΙΕΛΚΑ καθηγητής Γ. Δουκίδης, τονίζοντας ότι στο οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων απασχολούνται 100.000 εργαζόμενοι, με 180 εκατομμύρια εργατοώρες ετησίως.

Φαίνεται πως οι «ήρωες» του 2030 θα πρέπει να μάθουν να συμβιώνουν με τα ρομπότ, που θα αναλαμβάνουν όλο και περισσότερες σύνθετες εργασίες, αντικαθιστώντας θέσεις εργασίας. Μια προσομοίωση αποθήκευσης, ταξινόμησης, εκτέλεσης και παράδοσης ηλεκτρονικών παραγγελιών, χωρίς σχεδόν καθόλου εργαζόμενους, παρουσίασε ο ομιλητής της εταιρείας Μyrmex, η οποία έχει έδρα στις ΗΠΑ και στην Ελλάδα. Κινούμενες ρομποτικές μονάδες-παραγγελιοδόχοι, που συνομιλούν με λογισμικό πρόγραμμα ονλάιν αγορών, θα παραδίδουν ανέπαφα τα ψώνια στον πελάτη, μέσω θυρίδας που θυμίζει τις μηχανές αυτόματης ανάληψης των τραπεζών.

Το «έξυπνο καλάθι» και τις «προσωποποιημένες αγορές» μέσω του Διαδικτύου των Πραγμάτων παρουσίασε ο εκπρόσωπος της εταιρείας Βespot, η οποία συλλέγει και οπτικοποιεί δεδομένα για το πώς κινούνται οι καταναλωτές στον χώρο των καταστημάτων και παρέχει συμβουλές στις εταιρείες. Πλέον, όπως είπε ο εκπρόσωπος της εταιρείας, τα δεδομένα συλλέγονται και εκτός καταστήματος, στις ουρές των πελατών, ενώ αναζητούνται τρόποι «να επικοινωνούνται οι προσφορές εκτός καταστήματος, για να αξιοποιείται ο νεκρός χρόνος».

Το μέλλον της διανομής τροφίμων παρουσίασε ο εκπρόσωπος της εταιρείας e-food.gr, παράρτημα της πολυεθνικής delivery heroes, που έχει τη μεγαλύτερη διαδικτυακή πλατφόρμα ντελίβερι έτοιμου φαγητού στην Ελλάδα – με 2 εκατομμύρια χρήστες και εξυπηρέτηση σε 90 πόλεις. Μέσα στην πανδημία η e-food.gr επεκτάθηκε και στην αγορά των σουπερμάρκετ και των παντοπωλείων, πραγματοποιώντας πάνω από 1.000 νέες προσλήψεις. Χρησιμοποιώντας περισσότερες αγγλικές λέξεις από ό,τι ελληνικές, ο ομιλητής της e-food είπε μεταξύ άλλων ότι «όσοι είχαν ατίζλιτι εξελίχθηκαν στην πανδημία», ότι «χρειάζεσαι πολλά ρισόρσις γιατί τα λοτζίστικς είναι πολύ ντιμάντινγκ» και ότι «αν παίζεις σέιφ αυτό είναι πια ρίσκι», παρομοιάζοντας τους εργαζόμενους με σουπερ-ήρωες.